ΔΙΗΓΗΜΑ

Έγκλημα του Ferdinand von Shirach

Broken ice
© luckymirai

Μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της εκδοτικής χρονιάς ήταν αναμφίβολα το «Έγκλημα» του Ferdinand von Shirach από τις πάντα καλαίσθητες και φροντισμένες εκδόσεις «Νεφέλη».Έντεκα διηγήματα-διαμαντάκια περιλαμβάνονται στη συλλογή με ήρωές τους δράστες ισάριθμων -και ιδιαίτερα ειδεχθών- εγκλημάτων. Το κάθε διήγημα αποτελεί και μία δικαστική υπόθεση, ενώ στο τέλος υπάρχει η απαραίτητη ετυμηγορία για κάθε εγκληματία.

Έγκλημα του Ferdinand von Shirach
Mετάφραση: Γιώργος Δεπάστας Eκδόσεις: Νεφέλη 2014 Σελ: 240

Όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας στη μικρή εισαγωγή του, όλοι μας λίγο-πολύ, υπό δεδομένες συνθήκες, θα μπορούσαμε να διαπράξουμε τα εγκλήματα που περιγράφει στα διηγήματά του:

«Εγώ μιλάω για δολοφόνους, εμπόρους ναρκωτικών, ληστές τραπεζών και πόρνες. Έχουν κι αυτοί τις ιστορίες τους και δεν διαφέρουν πολύ από μας. Όλη μας τη ζωή χορεύουμε πάνω σε μια λεπτή κρούστα πάγου. Από κάτω κάνει παγωνιά και πεθαίνεις γρήγορα. Κάποιους δεν τους αντέχει ο πάγος και σπάει. Αυτή είναι η στιγμή που μ’ ενδιαφέρει. Αν έχουμε τύχη, δεν συμβαίνει τίποτα και συνεχίζουμε να χορεύουμε. Αν έχουμε τύχη».

Ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με την παραπάνω προσέγγιση (σηκώνει πολύ κουβέντα), είναι αυτή ακριβώς η αίσθηση που επιδιώκει να περάσει ο συγγραφέας σε κάθε διήγημα και το καταφέρνει με μαεστρία. Ο Ferdinand von Shirach, στην προσπάθειά του να αθωώσει στις δικαστικές αίθουσες και να δικαιολογήσει στις συνειδήσεις μας τους ήρωες των διηγημάτων του, μας περιγράφει τη ζωή και τον χαρακτήρα των ηρώων του, τους έρωτες και τις απογοητεύσεις τους, την οικογενειακή τους ζωή, τις εμμονές και τις ψυχικές ασθένειες από τις οποίες πάσχουν, με αποτέλεσμα ο αρχικός αποτροπιασμός που νιώθει ο αναγνώστης για τα διαπραχθέντα εγκλήματα και τους δράστες τους να μειώνεται και σε κάποιες περιπτώσεις να αντικαθίσταται από τη συγχώρεση.

Με υποδόριο χιούμορ, χωρίς μελοδραματισμούς, με λόγο κοφτό, στακάτο και αφήγηση αποστασιοποιημένη, ο συγγραφέας περιγράφει σαν εξωτερικός παρατηρητής την πορεία του ήρωα προς το έγκλημα. Παρά την ανατομική και ψυχρή αφήγηση, ωστόσο, και παρά το ότι ο συγγραφέας δεν γίνεται σάρκα από τη σάρκα των ηρώων του, είναι σαφές στον αναγνώστη ότι όχι μόνο τους συμπονά και τους βρίσκει ελαφρυντικά, αλλά μέσα του τους έχει αθωώσει και μάλιστα ανεξάρτητα από την όποια απόφαση της δικαιοσύνης. Πώς θα μπορούσε, αλήθεια, να κάνει διαφορετικά, αν πράγματι τα διηγήματα αποτελούν πραγματικές υποθέσεις και οι ήρωες αυτών πελάτες του συγγραφέα με σάρκα και οστά που υπερασπίστηκε ως ποινικολόγος ενώπιον των δικαστηρίων;

Οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στη συλλογή
είναι από αυτές που θέλεις να διηγηθείς.

Ο συγγραφέας διαλέγει για τις ιστορίες του εγκληματίες απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις: o γιατρός που για να μην παραβεί τον όρκο που έδωσε στη γυναίκα του οδηγείται στον φόνο: «Αγάπησα τη γυναίκα μου και στο τέλος την σκότωσα. Ακόμα την αγαπώ, της το υποσχέθηκα, είναι ακόμα η γυναίκα μου. Αυτό δεν θα αλλάξει μέχρι τον θάνατό μου. Αθέτησα την υπόσχεσή μου. Πρέπει να ζήσω με την ενοχή μου», ο πλούσιος Ιάπωνας από τον οποίο κλέβουν ένα πολύτιμο κύπελο κάποιοι μετανάστες και το πληρώνουν με τον χειρότερο τρόπο, ο εργολάβος δεύτερης γενιάς που αδιαφορεί για τα παιδιά του και τα οδηγεί στον χαμό: «Ένα από τα βιβλία της το κράτησα, είχε γράψει στην πρώτη σελίδα το όνομά μου. Ήταν Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ του Σκοτ Φιτζέραλντ. […] Μόνο ένα σημείο ήταν σημαδεμένο κόκκινο, η τελευταία φράση, και όταν την διαβάζω μπορώ κι ακούω ακόμα τη φωνή της: Eμείς τραβάμε τα κουπιά κι αντιστεκόμαστε στο ρεύμα – αυτό όμως μας τραβάει πίσω συνεχώς, στα περασμένα», ο μετανάστης που ζει διπλή ζωή ακόμη και από τους οικείους του και λαχταρά μια κάποια κανονικότητα, σώζωντας εν τέλει τον αδελφό του από τα νύχια της γερμανικής δικαιοσύνης, ο ερωτευμένος που μέσω του τεμαχισμού ενός σώματος πιστεύει ότι σώζει τον έρωτα της ζωής του: «Έμεναν ξαπλωμένοι ο ένας μέσα στον άλλον, γυμνοί, σιωπηλοί και ακίνητοι, άκουγαν μόνο την αναπνοή ο ένας του άλλου κι έκλειναν τον κόσμο απέξω. Για το παρελθόν δεν μιλούσαν ποτέ», ο νέος που ορέγεται ανθρώπινη σάρκα, ο ληστής που σώζει ένα χωριό στην Αφρική από την πείνα και τον μαρασμό: «Ο άντρας ήταν ξαπλωμένος στο έδαφος, ο αστυνομικός του πίεζε με το γόνατο την πλάτη και το πρόσωπο στο χορτάρι. Η γη ήταν ζεστή. Ανάμεσα στις μπότες ο άντρας μπόρεσε τώρα να ξαναδεί το μήλο. Τα μυρμήγκια συνέχιζαν απαθή τη δουλειά τους. Ανάσανε τη μυρωδιά της χλόης, της γης και του σάπιου μήλου. Έκλεισε τα μάτια και βρέθηκε πάλι στην Αιθιοπία» είναι μερικοί μόνο από τους ήρωες του Ferdinand von Schirach, ενώ πλάι σ’ αυτούς, παρελαύνουν άλλοι ενδιαφέροντες χαρακτήρες που σ’ ακολουθούν και μετά το πέρας της ανάγνωσης (κορυφαίος ο Μανόλης που μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι θεωρούσε περισσότερο τον εαυτό του Φινλανδό παρά Έλληνα).

prison
© mistaseth

Οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στη συλλογή είναι από αυτές που θέλεις να διηγηθείς. Σαφώς και σε επηρεάζει το γεγονός ότι αποτελούν (ή είναι εμπνευσμένες από) αληθινές υποθέσεις πελατών του συγγραφέα. Σε κάθε περίπτωση είναι ιστορίες που θυμάσαι, ενώ σε κάνουν να ανυπομονείς για τα επόμενα βιβλία του.

Στην εποχή της εικόνας, του άσπρου-μαύρου και του εύκολου και επιφανειακού χαρακτηρισμού ανθρώπων και πράξεων, έρχεται αυτό το βιβλιαράκι, για να μας θυμίσει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως εκ πρώτης όψεως φαίνονται, αφού κάτω από την επιφάνεια κρύβεται η περίπλοκη ανθρώπινη ψυχή. Διαβάστε το!

Ferdinand von Shirach

Ο συγγραφέας

Η βιογραφία (και καταγωγή) του συγγραφέα συναγωνίζεται ευθέως (σε ενδιαφέρον) τα έντεκα αυτά αστυνομικά διηγήματα – διαμαντάκια, που με την έκδοσή τους στη Γερμανία εκτοξεύτηκαν στα bestseller του περιοδικού Der Spiegel και παρέμειναν εκεί για 54 ολόκληρες εβδομάδες, ενώ τα δικαιώματα έκδοσης πωλήθηκαν σε 35 χώρες.

Ο Ferdinand von Shirach είναι ένας από τους γνωστότερους ποινικολόγους στη Γερμανία, έχει δε στο βιογραφικό του μερικές από τις πιο προβεβλημένες υποθέσεις. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας με παππού τον ηγέτη της νεολαίας του Χίτλερ, Baldur von Schirach, και προγιαγιά απόγονο δύο εκ των υπογραφόντων την Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, έγραψε το πρώτο του βιβλίο σε ηλικία 44 χρονών.

Διαβάστε την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στο Der Spiegel στην οποία μιλάει δημοσίως για το ναζιστικό παρελθόν του παππού του:

Έχει επίσης εκδώσει την «Ενοχή», ενώ το τρίτο κατά σειρά βιβλίο του η «Υπόθεση Collini» έγινε και αυτό διεθνές best seller. Εύχομαι η «Νεφέλη» να εκδώσει και αυτά.

 

Εξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο

 

crime-covers