ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Πρόγευμα στο «Τίφφανυς» του Τρούμαν Καπότε

New York city bridge
© Bizior

«ΠΑΝΤΑ ΜΕ ΕΛΚΟΥΝ τα μέρη όπου έζησα, τα σπίτια και οι γειτονιές τους. Για παράδειγμα, εκείνο το τούβλινο κτίριο στην Ανατολική Εβδομηκοστή οδό, όπου έπιασα το πρώτο μου διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη στις αρχές του πολέμου.»

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για μένα. Με έλκουν τα μέρη και τα σπίτια που έζησα. Με έλκουν σε τέτοιο σημείο, που κάποιες φορές θα περπατήσω μπροστά απ’ αυτά αναρωτώμενος ποιοι κατοικούν και πως να είναι οι ζωές τους. Η εναρκτήρια λοιπόν πρόταση ήταν ιδανική, για να με παρασύρει σ’ ένα ταξίδι 132 σελίδων στη μαγική Νέα Υόρκη, τη μαγική δεκαετία του 60. Τη δεκαετία που όλα ήταν πιθανά σε μία πόλη που υποσχόταν ότι όλα τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.

Breakfast at Tiffanys book cover
Μετάφραση: Aνδρέας Αποστολίδης Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 132 Mακέτα εξωφύλλου:  Δημήτρης Αρβανίτης

Είτε έχετε δει την ταινία (και «ακούτε» ανάμεσα στις γραμμές το «moon river» με τη φωνή της Audrey Hepburn), είτε όχι, το μικρό αυτό βιβλίο του μεγάλου Τρούμαν Καπότε αξίζει να διαβαστεί. Το τέλειωσα πριν λίγες μέρες. Το διάβαζα αργά, γουλιά – γουλιά, σα να πίνω ένα καλό κρασί που δε θέλω να τελειώσει. Το άφησα στην άκρη, όπως κάνω με όλα τα βιβλία που παρουσιάζω στο blog μου, στάθηκα μπροστά στη βιβλιοθήκη, όπως συνηθίζω μόλις διαβάσω ένα βιβλίο ψάχνοντας το επόμενο και ξεκίνησα τρία βιβλία, τα οποία μετά από ισάριθμες μέρες άφησα στην άκρη κι αυτό όχι γιατί δεν ήταν καλά. Απεναντίας, φαίνονταν σπουδαία. Αυτό που με έκανε να τα παρατήσω ήταν αυτό που έψαχνα σ΄αυτά. Και αυτό που έψαχνα σε αυτά ήταν η αίσθηση που μου άφησε το «Πρόγευμα στο Τίφφανυς», αίσθηση που περιγράφεται άψογα από τον Καπότε στο ένα και μοναδικό απόσπασμα του βιβλίου που θα παραθέσω πιο κάτω.

Το βιβλίο περιστρέφεται γύρω από τη Χόλλυ Γκολάιτλυ, ένα κορίτσι αλλεργικό σε κάθε είδους δεσμεύσεις, που κατέφθασε στη Νέα Υόρκη ψάχοντας την ευτυχία και τον πλούτο. Λίγες φορές συμφώνησα με την περίληψη σε οπισθόφυλλο βιβλίου. Αναφέρει λοιπόν η περίληψη ότι «Η Χόλλυ ψάχνει την ευτυχία στα πιο απίθανα μέρη και κατά κάποιον τρόπο τη βρίσκει». Η Χόλλυ είναι ένα call girl, ωστόσο αθώα και γεμάτη ζωή, με το χάρισμα να αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων που τη γνωρίζουν. Είναι αιθέρια και παράλληλα γήινη, τη συνοδεύει πάντα το μυστήριο, ακόμα και όταν μαθαίνουμε τα πάντα για το παρελθόν της. Τη γνωρίζουμε μέσα από τον αφηγητή-συγγραφέα. Ο αφηγητής λοιπόν αρχίζει να μας μιλάει για τη Χόλλυ δέκα χρόνια από την τελευταία φορά που την είδε. Ο τρόπος αυτός της αφήγησης δημιουργεί ένα μυστήριο γύρω από το πρόσωπό της, που συνεχίζεται και μετά το τέλος του βιβλίου, αφού αυτό είναι ανοιχτό σε ερμηνείες (ευτυχώς). Από τη ζωή της παιρνούν διάφοροι ενδιαφέροντες χαρακτήρες, και κυρίως άντρες που θα έκαναν τα πάντα γι’ αυτήν και άλλοι που την εγκαταλείπουν στα δύσκολα. Η Χόλλυ ωστόσο παραμένει Χόλλυ, αναλοίωτη, με αστείρευτη όρεξη ν’ακολουθήσει τα όνειρά της παρά τις όποιες αναποδιές, αφού τελικά η ουσία είναι να κρατήσει κανείς τον εαυτό του αναλλοίωτο, παίρνοντας το πρωϊνό του στο προσωπικό του «Τίφαννυς»:

New York city«Θα ήθελα να είμαι ακόμα ο εαυτός μου όταν θα ξυπνήσω ένα πρωί και θα πιω τον πρωινό μου καφέ έξω απ’ το Τίφφανυς. Δεν έχει ποτό», είπε βλέποντάς με να μην κρατάω τίποτα. «Ράστυ! Φέρε, παρακαλώ, στον φίλο μου ένα ποτό».

Χάιδευε πάντα το γάτο.

«Καημένε αλήτη», είπε, χώνοντας τα δάχτυλά της στο σβέρκο του, «δεν έχει όνομα και αυτό δεν είναι καθόλου βολικό. Δεν έχω όμως δικαίωμα να του δώσω εγώ όνομα. Πρέπει να περιμένει μέχρι να ανήκει σε κάποιον. Γνωριστήκαμε τυχαία στον ποτάμι, δεν ανήκουμε ο ένας στον άλλο: Eίναι ανεξάρτητος, όπως κι εγώ. Δε θέλω να έχω τίποτα στην κατοχή μου, μέχρι να ξέρω ότι βρήκα το μέρος όπου ανήκουμε εγώ και τα υπάρχοντά μου. Δεν ξέρω πού βρίσκεται αυτό. Ξέρω όμως πώς είναι.». Χαμογέλασε κι άφησε το γάτο να πηδήσει στο πάτωμα. «Είναι σαν το «Τίφφανυς». Όχι πως δίνω δεκάρα για τα κοσμήματα. Διαμάντια, ναι. Είναι όμως κακογουστιά να φοράς διαμάντια πριν από τα σαράντα σου. Κι επικίνδυνο. Δείχνουν σωστά μόνο στις πραγματικά ηλικιωμένες γυναίκες. Στη Μαρία Ουσπένσκαγια, για παράδειγμα. Ρυτίδες, κόκαλα, λευκά μαλλιά και διαμάντια – ανυπομονώ φοβερά. Δεν είναι πάντως αυτός ο λόγος που τρελαίνομαι για το «Τίφφανυς». Άκου. Ξέρεις τις μέρες που τα’χεις βάψει όλα κόκκινα;»

Audrey Hepburn at Breakfast at Tiffany's

«Εννοείς μαύρα;»

«Όχι», έκανε σιγανά. «Τα βάφεις μαύρα επειδή χόντρυνες ή επειδή βρέχει συνέχεια. Σε πιάνει μελαγχολία, αυτό είναι όλο. Όταν τα βλέπεις κόκκινα, σημαίνει ότι τα πράγματα έχουν ζορίσει για τα καλά. Φοβάσαι και ιδρώνεις ολόκληρος, αλλά την ίδια στιμή δεν ξέριες τι είναι αυτό που φοβάσει. Μόνο ότι κάτι πολύ κακό πρόκειτα να σου συμβεί, χωρίς να ξέρεις τι είναι. Σου’ χει τύχει ποτέ;»

«Συχνά. Μερικοί το λένε Angst», υπαρξιακό άγχος».«Έστω, Angst. Kαι τι κάνεις για να το αντιμετωπίσεις;»

«Ένα ποτηράκι βοηθάει καμιά φορά».

«Το δοκίμασα. Όπως και την ασπιρίνη. Ο Ράστυ λέει να δοκιμάσω και τη μαριχουάνα. Το επιχείρησα για λίγο και το μόνο που μου φέρνει είναι νευρικό γέλιο. Αυτό που βρήκα ότι μου κάνει το μεγαλύτερο καλό είναι να μπω σ’ ένα ταξί και να πάω στο «Τίφφανυς». Με ηρεμεί αμέσως. Τίποτα κακό δεν είναι δυνατό να σου συμβεί εκεί, ανάμεσα σ’ αυτούς τους ευγενικούς κυρίους με τα όμορφα κοστούμια και την υπέροχη μυρωδιά του ασημιού και του δέρματος από κροκόδειλο. Αν έβρισκα ένα μέρος που στην κανονική ζωή θα με έκανε να αισθάνομαι όπως στο «Τίφφανυς», τότε θα αγόραζα μερικά έπιπλα και θα έβγαζα όνομα στο γάτο μου.»

Truman CapoteO συγγραφέας

Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Ο Τρούμαν Καπότε (Τρούμαν Στρέκφους Πέρσονς) γεννήθηκε στη Νέα Ορλεάνη και μεγάλωσε στην Αλαμπάμα. Έγινε πασίγνωστος από το «Πρόγευμα στο Τίφφανυς», αλλά κυρίως από το «Εν Ψυχρώ» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη), στο οποίο παίρνει ένα πραγματικό γεγονός, τη δολοφονία των μελών μιας οικογένειας στο Κάνσας και το μετουσιώνει σε  λογοτεχνία. Ασχολήθηκε επίσης με τη δημοσιογραφία, το θέατρο και τον κινηματογράφο, ενώ ιδιαίτερα έντονη ήταν και η κοινωνική του ζωή.

 

«Μoon River» με τη φωνή της ανεπανάληπτης  Audrey Hepburn

 

 

Eξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο

 

Breakfast at Tiffany's foreign edition

Breakfast at Tiffany's foreign edition

Breakfast at Tiffany's foreign edition