ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

The lake της Μπανάνα Γιοσιμότο

©Y.Shimizu/©JNTO

«The first time Nakajima stayed over, I dreamed of my dead mom. Maybe it has having him in the room that did it, after having been alone so long. I hadn’t slept next to anyone since my dad and I stayed in my mom’s hospital room. I kept waking up and then, relieved that she hadn’t stopped breathing, going back to sleep…Αnd it occurred to me that I was surrounded by people who could die at any minute, and in some odd way their presence made me feel more at ease here, in the hospital, than I did outside. When things get really bad, you take comfort of the placeness of a place».

The lake εξώφυλλο
Mετάφραση: Michael Emmerich
Σελ.: 188
Εκδόσεις Melville House
Σχεδιασμός βιβλίου: Christopher King

Απ’ την πρώτη κιόλας παράγραφο, ακόμη και ο μη εξοικειωμένος με το έργο της Γιοσιμότο αναγνώστης διακρίνει τις δύο συγγραφικές εμμονές της, την οικογένεια και το θάνατο. Πάνω σε αυτές, άλλωστε, η συγγραφέας έχει δομήσει το μεγάλο της συγγραφικό έργο. Η απλότητα της γραφής της, το μινιμαλιστικό της ύφος και το γεγονός ότι οι ήρωες των βιβλίων της είναι στην πλειονότητά τους νέοι, αλλά -και κυρίως κατά τη γνώμη μου- το αινιγματικό σύμπαν που χτίζει σε κάθε βιβλίο της, μία ατμόσφαιρα στο μεταίχμιο μεταξύ ονείρου και ύπνου, πραγματικότητας και φαντασίας, θανάτου και ζωής (αν και λιγότερο σε αυτό το βιβλίο) είναι τα στοιχεία που την καθιέρωσαν στο παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό και την κατέστησαν μία από τις πιο αναγνωρίσιμες συγγραφικές φωνές της σύγχρονης Ιαπωνίας.

Μαζί δε με την -μακράν αγαπημένη μου- Γιόκο Ογκάουα (Άρωμα Πάγου, Ο αγαπημένος μαθηματικός τύπος του καθηγητή κ.α. όλα από τις πάντα προσεγμένες εκδόσεις Άγρα) και τον -πιο δυτικό- Χαρούκι Μουρακάμι (Το κουρδιστό πουλί, Νορβηγικό Δάσος κ.α. από την Ωκεανίδα, Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα Χρόνια του προσκυνήματός του, Ψυχογιός) αποτελούν τους ιδανικούς συγγραφείς, για να επιχειρήσει κάποιος την καταβύθιση στη σύγχρονη λογοτεχνική σκηνή της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου και πραγματικά να μαγευτεί απ’ αυτήν.

Η δική μου πρώτη επαφή με τη λογοτεχνία της σύγχρονης Ιαπωνίας ήταν με το «Kitchen» (Καστανιώτης) της Γιοσιμότο και τον «Παράμεσο» της Ογκάουα (Άγρα). Μόνο να σας πω ότι απ’ τη στιγμή που μπήκα στον ιδιαίτερο αυτό κόσμο, για πολλούς μήνες μετά διάβαζα μόνο βιβλία των προαναφερομένων. Για τους δε κλασικούς Ιάπωνες συγγραφείς, όπως είναι ο Τανιζάκι, ο Μισίμα, ο Καβαμπάτα και άλλοι, αλλά και για βιβλία της Ογκάουα και του Μουρακάμι θα επανέλθω βεβαίως με μελλοντικές αναρτήσεις. Για την ώρα ας μείνουμε στη «Λίμνη».

Η -κοντά στα τριάντα- Chihiro είναι μία σύγχρονη, απολύτως συνηθισμένη γυναίκα,  που έχει κάνει επάγγελμα το χόμπι της να ζωγραφίζει σε τοίχους. Η πρώτη της επαφή με τον θάνατο και το πένθος που βιώνει, την αναγκάζουν να κοιτάξει τη ζωή της κατάματα, να φιλοσοφήσει (ενίοτε με απλοϊκό τρόπο), να αλλάξει και να «ξεμπλοκάρει» συναισθηματικά. Η μητέρα της Chihiro διατηρούσε ένα club σε μία τυπική, επαρχιακή πόλη, όπου ζούσαν οικογενειακώς, ενώ ο πατέρας της είναι ένας άνθρωπος που αγάπησε μεν τη μητέρα της πολύ, αλλά δεν την παντρεύτηκε ποτέ, από φόβο για τις αντιδράσεις της μεγαλοαστικής οικογένειάς του λόγω της δουλειάς της. Το βιβλίο ξεκινάει με τον θάνατο της μητέρας της αφηγήτριας. Η Chihiro, μετά τον θάνατο της μητέρας της, νιώθει ανακουφισμένη που δεν είναι υποχρεωμένη να διατηρεί δεσμούς με την επαρχιακή πόλη που την πνίγει, ενώ είναι πικραμένη με τον πατέρα της, που, μετά τον θάνατο της συντρόφου του, απομακρύνθηκε από την κόρη του. Η Chihiro αποφασίζει μετά απ’ αυτό να παραμείνει στο Τόκυο και μετά το πέρας των σπουδών της (σπουδάζει ζωγραφική σε ένα δευτεροκλασάτο πανεπιστήμιο).

Τοιχογραφία
© Jennifer Hupe

Μοναδική παρηγοριά της Chihiro, μετά τον θάνατο της μητέρας της, είναι ένας γείτονας, με τον οποίο, ωστόσο, δεν έχει ούτε φιλικές ούτε ερωτικές σχέσεις. Μένει στην απέναντι πολυκατοικία από αυτή της Chihiro και την κοιτάζει από το παράθυρο του σπιτιού του. Το ίδιο κάνει σιωπηλά και η Chihiro και κατά κάποιον τρόπο, αυτή και ο γείτονάς της μοιράζονται μέσα στη σιωπή, μόνο με τα μάτια και με μικρά νεύματα χαιρετισμού συναισθήματα και δίνουν παρηγοριά ο ένας στον άλλον. Σχεδόν και οι δύο ανυπομονούν να έρθει η ώρα που θα καθήσουν αντικριστά και θα κοιτάζονται για ώρα. Και μόνο αυτό τους είναι αρκετό.

“No one else is like Nakajima. No one in the world is as peculiar as he is. I’d never seen anyone who looked the way he did standing by the window at night, so thin and detached. He didn’t have the slightest faith in this human society on ours; he stood on the outside looking in. There was something sad in his posture, and something strong, and I wanted to go on watching him forever”.

Ο Nakajima την πλησιάζει όλο και περισσότερο, μέχρι τη στιγμή που θα μετακομίσει στο σπίτι της και θα ξεκινήσει μία σχέση κάπου μεταξύ έρωτα και φιλίας (πάλι μεταίχμιο). Ο Nakajima είναι συνομήλικος της Chihiro, φοιτητής της Ιατρικής, απολύτως «διάφανος», τρομακτικά αδύνατος, με φοβία για το sex και βαθειά τραύματα που θα αποκαλύπτονται σταδιακά.

λιμνη
© Promotion Airport Environment Improvement Foundation / © JNTO

“Ηere time didn’t exist. We were cut off from rest of the world. Just being with Nakajima made me feel as if we were detached from history, and had no particular age. Sometimes I even wondered if what I was feeling was happiness. Time has stopped, and I’m looking at Nakajima, and that’s all I want. Yes, I felt, this must be what it’s like to be happy.”

Τα μυστικά του Νakajima θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται, όταν αυτός θα ζητήσει από τη Chihiro να τον συνοδεύσει να επισκεφθούν δύο μυστηριώδεις φίλους του από το παρελθόν, στο σπίτι τους που βρίσκεται δίπλα σε μία λίμνη. Τη λίμνη που θα δώσει και τον τίτλο στο μυθιστόρημα.

O Nakajima και η Chihiro θα αγαπηθούν βαθιά. Aυτό άλλωστε είναι και η «Λίμνη»: μια απλή, όμορφα δοσμένη ιστορία αγάπης. Μια ιστορία δύο νέων ανθρώπων, που μέσα από το πένθος, βρίσκουν παρηγοριά ο ένας στον άλλον και ωριμάζουν μαζί, ενώ από την αρχή κιόλας της σχέσης τους θα υπάρξει αμοιβαία αποδοχή των ελαττωμάτων τους. Θα αγαπηθούν, λοιπόν, ήσυχα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς υστερίες. Τα παραπάνω δε στοιχεία, σε συνδυασμό με τους γλαφυρούς διαλόγους, μετατρέπουν τους δύο λογοτεχνικούς ήρωες σε ολοζώντανους χαρακτήρες και κάνουν τη σχέση τους απολύτως ρεαλιστική. Θα επανέλθω λίαν συντόμως με ένα άλλο επίσης εξαιρετικό βιβλίο της, τo «Γυναίκες σε λήθαργο».

Banana YoshimotoΗ συγγραφέας

Η Μπανάνα Γιοσιμότο γεννήθηκε το 1964. Το αληθινό της όνομα είναι Γιοσιμότο Μαχόκο, ενώ το «Μπανάνα» το υιοθέτησε, κατά δήλωσή της, ως ψευδώνυμο επειδή της αρέσουν τα άνθη της μπανανιάς. Έγραψε ένα από τα πρώτα της βιβλία, τη συλλογή διηγημάτων «Kitchen», όταν δούλευε ως σερβιτόρα, στα διαλείμματα της δουλειάς της. Έλαβε διθυραμβικές κριτικές, εντός και εκτός Ιαπωνίας, πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα, ενώ έκανε τη συγγραφέα του τόσο διάσημη σε όλο τον κόσμο -και ιδίως στο νεανικό αναγνωστικό κοινό- που οι δυτικοί δημοσιογράφοι μιλούσαν για «Βananamania». Έχει γράψει δεκάδες βιβλία. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη έχουν μεταφραστεί λίγα από τα βιβλία της, το «Kitchen», το «Γυναίκες σε λήθαργο», το «Αμρίτα», το «Σαύρα» και το «N.P.». Δυστυχώς όλα είναι σχεδόν εξαντλημένα.

 

 

Έγραψαν για το βιβλίο

  1. http://www.complete-review.com/reviews/yoshimotob/lake.htm
  2. https://www.kirkusreviews.com/book-reviews/banana-yoshimoto/lake2/
  3. http://www.sfgate.com/books/article/The-Lake-by-Banana-Yoshimoto-2370428.php