NON FICTION

Ημερολόγιο Προσευχής της Φλάννερυ Ο’ Κόννορ

φεγγάρι
© nousnou iwasaki

«[…] να με απασχολεί εδώ η λογοτεχνική αρτιότητα αντί να Σε σκέφτομαι κι αντί να εμπνέομαι από την αγάπη που θα ήθελα να νιώθω. Κύριε, δεν μπορώ να Σε αγαπήσω όπως θέλω. Είσαι μια λεπτή ημισέληνος που ατενίζω κι ο εαυτός μου είναι η σκιά της Γης που με εμποδίζει να δω ολόκληρο το φεγγάρι. Η ημισέληνος είναι πολύ όμορφη κι ίσως κάποια σαν κι εμένα να μην πρέπει ή να μην μπορεί να δει παρά μονάχα αυτή ͘όμως φοβάμαι, Κύριε, ότι η σκιά του εαυτού μου θα μεγαλώσει τόσο που θα σκεπάσει εντελώς το φεγγάρι, κι ότι θα κρίνω τον εαυτό μου από τη σκιά που είναι το τίποτα».

Ημερολόγιο Προσευχής της Φλάννερυ Ο' Κόννορ
Μετάφραση: Γιάννης Παλαβός
Επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης
Σχεδιασμός Εξωφύλλου: Μάρω Κατσίκα
Εικόνα Εξωφύλλου: Αlbrecht Dürer, “Fußsohlen eines Apostels”, 1508

Έτσι ξεκινάει η συγκλονιστική, σπαρακτική, αγωνιώδης και πυρετώδης προσευχή της μεγάλης Φλάννερυ Ο’ Κόννορ προς τον Θεό. Μια προσευχή υπό τη μορφή ημερολογίου, που η συγγραφέας έγραφε σταδιακά μεταξύ 1946-1947, όταν ήταν μόνο 21! Το ημερολόγιο είναι  θραύσματα λογοτεχνικά, ο πόνος μιας συγγραφέως ήδη -χωρίς να το γνωρίζει η ίδια- σπουδαίας, οι προσευχές της στον Θεό, η επιθυμία της να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο θέλημά του. Μέσα από τις εγγραφές αυτές αναζητούσε την αγάπη Του, αναζητούσε όμως παράλληλα τη φώτιση για να γίνει μια καλή συγγραφέας και να Τον υμνήσει μέσα από το έργο της.

«Κύριε, απόψε δεν νιώθω απογοήτευση, γιατί μου χάρισες ένα διήγημα. Μη με αφήσεις ποτέ να πιστέψω, Κύριε, ότι υπήρξα κάτι περισσότερο από όργανο του διηγήματός Σου – ακριβώς όπως η γραφομηχανή ήταν το δικό μου. Σε παρακαλώ, Κύριε, κάνε να γίνει το διήγημα από διόρθωση σε διόρθωση τελείως σαφές, ώστε να μη χωρούν λανθασμένες και κακόβουλες ερμηνείες, γιατί δεν είχα πρόθεση να προσβάλω την πίστη κανενός, παρόλο που καθώς το έγραφα δεν ήξερα τι ακριβώς ήθελα να κάνω ούτε ποιο θα ήταν το νόημά του».

Διαβάζοντας κανείς το Ημερολόγιο Προσευχής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συγγραφέας, παρά το γεγονός ότι αναγνώριζε ότι η τέχνη της συγγραφής είναι μια τέχνη αισθητική (αισθητική «μαστοριά» αναφέρει συγκεκριμένα) και εγωκεντρική και άρα ενέχει προφανή αντίφαση με την απόλυτη αφοσίωση και υποταγή στον Θεό, την οποία επίσης αποζητάει, προσεύχεται εν τέλει για τον συγκερασμό αυτών των δύο: να αποτελέσει το συγγραφικό της έργο μια δοξολογία στον Θεό, μια προσευχή σε Εκείνον. Δεν γνωρίζω αν αυτό το πέτυχε. Αυτό που σίγουρα πάντως κατάφερε είναι να γίνει μία από τις σημαντικότερες Αμερικανίδες συγγραφείς.

«Δεν θέλω να νιώθω μόνη σ’ όλη μου τη ζωή, όμως οι άλλοι μας επιτείνουν απλώς τη μοναξιά θυμίζοντάς μας τον Θεό. Σε παρακαλώ, Κύριε, βοήθησέ με να γίνω καλλιτέχνης, Σε παρακαλώ, κάνε η τέχνη να οδηγήσει σε Σένα».

Παρά τη συγκίνηση που νιώθει κανείς διαβάζοντας το Ημερολόγιο Προσευχής, είτε γνωρίζει το έργο της Ο’Κόννορ, είτε όχι, αναρωτιέμαι αν τελικά έπρεπε το γραπτό αυτό να δει το φως της δημοσιότητας. Θέλω να πω ότι η προσευχή είναι κάτι το απόλυτα προσωπικό για κάποιον που πιστεύει και συνάμα απόλυτα ιερό. Θα συναινούσε άραγε η συγγραφέας; Παρ’όλα αυτά έγινε. Οι προσευχές δημοσιεύτηκαν. Και όλοι εμείς που αγαπάμε τη Φλάννερυ Ο’ Κόννορ έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να τη μάθουμε καλύτερα από οποιαδήποτε βιογραφία έχει γραφτεί για αυτήν, μέσα από αυτό το υπέροχο βιβλιαράκι, που μας ανοίγει ένα παράθυρο σε μια όμορφη, βαθιά θρησκευόμενη ψυχή.

flannery o konnorΗ συγγραφέας

Η Φλάννερυ Ο’ Κόννορ, γνήσιο τέκνο του αμερικανικού Νότου, γεννήθηκε το 1925 στη Σαβάννα της Τζώρτζια και πέθανε το 1964. Είναι μία από τις σπουδαιότερες Αμερικανίδες συγγραφείς. Έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια και κριτικές. Στα ελληνικά έχει κυκλοφορήσει το μυθιστόρημά της «Και οι βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» εκδόσεις Φέξη, Αθήνα 1965 (Κέδρος 1995) και η συλλογή διηγημάτων της «Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος», εκδόσεις Γράμματα, Αθήνα 1986. Δυστυχώς είναι και τα δύο εξαντλημένα. Ας ελπίσουμε σύντομα να ξανακυκλοφορήσουν.

Ακούστε τη συγγραφέα να διαβάζει το διήγημά της «Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος»:

 

Ημερολόγιο Προσευχής της Φλάννερυ Ο' Κόννορ
Εξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο

Έγραψαν για το βιβλίο:

  1. http://www.culturenow.gr/48454/hmerologio-proseyxhs-flannery-o-konnor-kritikh-vivlioy
  2. http://www.litart.gr/imerologio-proseyxis/
  3. http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=762987