ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Ο Κάφκα στην ακτή του Χαρούκι Μουρακάμι

μάτια
© Antonio Lapa

«Ψάχνεις για λεφτά λοιπόν»; το αγόρι που το έλεγαν Κρόου ρωτάει με τη χαρακτηριστική αργόσυρτη φωνή του. Το είδος της φωνής που έχεις το πρωί, αγουροξυπνημένος, με στόμα ακόμα μουδιασμένο και στεγνό. Εκείνος όμως προσποιείται. Είναι εντελώς ξύπνιος, όπως πάντα. Κουνάω το κεφάλι μου καταφατικά. «Πόσα;» Κάνω τους υπολογισμούς με τον νου μου. «Γύρω στις 400.000 γεν σε μετρητά, συν τα χρήματα που μπορώ να σηκώσω από το μηχάνημα αυτόματης ανάληψης. Ξέρω πως δεν είναι πολλά, αλλά πρέπει να είναι αρκετά. Προς το παρόν».

Ο Κάφκα στην ακτή του Χαρούκι Μουρακάμι
Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου
Σχεδίαση εξωφύλλου: Γιώργος Παζάλος
Σελ. 716
Εκδόσεις Ψυχογιός

Eίναι από τους συγγραφείς, που δεν με απογοητεύουν ποτέ. Είναι από τους παραμυθάδες, που με μεταφέρουν σε άλλες πραγματικότητες, οι οποίες αν και μοιάζουν με τη δική μας, είναι αντεστραμμένες, λοξές, παράλληλες και πάντα μαγικές. Παρά τα όσα σουρεαλιστικά συμβαίνουν στον μουρακαμικό κόσμο, ενδόμυχα σου δημιουργείται η αίσθηση ότι κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο θα μπορούσες να δεις ψάρια να πέφτουν απ’ τον ουρανό ή πάλι θεωρείς απόλυτα φυσιολογικό ότι ψάχνοντας να βρεις τη γάτα σου που χάθηκε (παντού γάτες στο σύμπαν του Μουρακάμι) μπορεί να καταλήξεις στο βάθος ενός πηγαδιού να αναρωτιέσαι για το νόημα της ζωής και της ιστορίας (όποιος έχει διαβάσει το Κουρδιστό Πουλί καταλαβαίνει). Το αναπόδραστο της μοίρας, η ταυτότητα, ο έρωτας, η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου είναι οι βασικές θεματικές του συγγραφέα που θα συναντήσουμε και σε αυτό του το έργο. Και όλα αυτά κάπου μεταξύ ονείρου και ξύπνιου, στο μεταίχμιο δηλαδή, όπου ο Μουρακάμι πλάθει τους ονειρικούς του κόσμους και τους απολύτως αληθοφανείς και ζωντανούς του ήρωες.

Ως προς την ιστορία:

Φοβούμενος την εκπλήρωση μιας οιδιπόδειας προφητείας, ο έφηβος Κάφκα Ταμούρα εγκαταλείπει το σπίτι του αναζητώντας τη μητέρα του (που τον άφησε όταν ήταν μωρό) και την αδελφή του. Στην αναζήτησή του αυτή θα καταλήξει σε μία ιδιωτική βιβλιοθήκη, την οποία διευθύνει η μυστηριώδης κυρία Σαέκι. Εκεί εργάζεται ο Όσιμα (άνδρας και γυναίκα μαζί), ο οποίος του βρίσκει δουλειά στη βιβλιοθήκη, ενώ τον φιλοξενεί ανά διαστήματα στο μικρό εξοχικό του, που βρίσκεται σε ένα δάσος-λαβύρινθο και το οποίο θα επιχειρήσει να εξερευνήσει ο νεαρός Κάφκα. Φυσικά η κυρία Σαέκι έχει να διηγηθεί μία άκρως ενδιαφέρουσα ζωή. Σύντομα ο Κάφκα θα την ερωτευτεί (και σε αυτή τη διάσταση και σε μία άλλη όταν η κυρία Σαέκι ήταν μόλις 15 ετών).

βιβλιοθήκη
© Roman Kraft

«Yπάρχει όμως κάτι που θέλω να θυμάσαι, Κάφκα. Αυτό ακριβώς είναι το είδος των ανθρώπων που δολοφόνησαν τον αγαπημένο της μις Σαέκι. Στενόμυαλοι, στερημένοι από φαντασία. Αδιαλλαξία, θεωρίες που είναι άσχετες με την πραγματικότητα, κενή ορολογία, σφετερισμός ιδανικών και ανελαστικά συστήματα. Στην πραγματικότητα, αυτά με φοβίζουν. Αυτά φοβάμαι και σιχαίνομαι. Φυσικά, είναι σημαντικό να ξέρεις τι είναι σωστό και τι λάθος. Τα λάθη κρίσης που πιθανόν να κάνεις συνήθως μπορεί να διορθωθούν. Αν έχεις το κουράγιο να τα παραδεχτείς, τα πράγματα ενδέχεται να αντιστραφούν. Τα αδιάλλακτα όμως, περιορισμένα μυαλά χωρίς καμία φαντασία είναι σαν τα παράσιτα που μεταμορφώνουν τον ξενιστή που τους υποδέχεται, αλλάζουν μορφή και συνεχίζουν να ευδοκιμούν. Είναι χαμένοι από χέρι και δε θέλω κανένας από δαύτους να έρχεται εδώ».

Παράλληλα με την ιστορία του μικρού Κάφκα ξετυλίγεται η ιστορία του κυρίου Νακάτα, ενός καλοκάγαθου γέρου που κατά τη διάρκεια ενός ανεξήγητου συμβάντος επηρεάστηκαν βασικές διανοητικές του λειτουργίες, ενώ απέκτησε τη δεξιότητα να μιλάει με γάτες και να προκαλεί περίεργα φαινόμενα. Σχεδόν ταυτόχρονα με τον Κάφκα -και χωρίς να τον γνωρίζει- ξεκινάει από την ίδια περιοχή, για να καταλήξει στην ίδια αυτή βιβλιοθήκη με τον νεαρό. Ο κύριος Νακάτα δεν γνωρίζει πού πρέπει να πάει και γιατί. Απλά αισθάνεται ότι πρέπει να εκπληρώσει κάπου μία άγνωστη και πολύ σημαντική αποστολή. Κατά τη γνώμη μου ο κύριος Νακάτα μαζί με την κυρία Σαέκι αποτελούν τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες του μυθιστορήματος. Και μπορεί να έχασε την ευφυία του κατά τη διάρκεια εκείνου του ανεξήγητου συμβάντος, απέκτησε όμως μια καλοσύνη που ο τρόπος που την αποδίδει ο συγγραφέας σε κάνει να χαμογελάς διαβάζοντας τα κεφάλαια του βιβλίου που είναι αφιερωμένα σε αυτόν.

Αυτός είναι ο υπέροχος, ονειρικός κόσμος του Ιάπωνα συγγραφέα. Ένας κόσμος στον οποίο τα πάντα μπορούν να συμβούν και οι εξηγήσεις είναι συνήθως περιορισμένες, όπως περιορισμένες είναι και στα όνειρα.

«Ο καθένας από μας χάνει κάτι πολύτιμο», τονίζει μόλις το τηλέφωνο σταματάει. «Χαμένες ευκαιρίες, χαμένες δυνατότητες, συναισθήματα που δε θα ξανανιώσουμε ποτέ. Όλα αυτά είναι μέρος της ζωής. Μέσα στο κεφάλι μας όμως -τουλάχιστον εκεί το φαντάζομαι εγώ- υπάρχει ένας μικρός χώρος όπου αποθηκεύουμε τις αναμνήσεις. Ένα δωμάτιο σαν τα ράφια αυτής της βιβλιοθήκης. Και προκειμένου να κατανοήσουμε τη λειτουργία της δικής μας καρδιάς, πρέπει να συντάσσουμε συνεχώς καινούργιες λίστες. Πρέπει όμως πότε πότε να τον ξεσκονίζουμε, να τον αερίζουμε, να αλλάζουμε το νερό στα βάζα με τα λουλούδια. Με άλλα λόγια, είσαι ο μόνιμος ένοικος της δικής σου προσωπικής βιβλιοθήκης».

Άνθρωποι που μιλούν με γάτες, δάση που οδηγούν σε χωριά-σταθμούς για την άλλη ζωή, παράλληλες πραγματικότητες, βροχή ψαριών, μαγικές πέτρες που ανοίγουν τις πύλες του επέκεινα, το ευτελές της pop κουλτούρας που μπορεί να μετατραπεί και αυτό ακόμα σε κάτι μαγικό, φαντάσματα που κάνουν έρωτα με τους ζωντανούς, ερωτευμένοι που είναι παγιδευμένοι και χαμένοι σε διαφορετικές διαστάσεις και που ψάχνουν ο ένας τον άλλον μέσα από έναν πίνακα ζωγραφικής και ένα τραγούδι, αφού «όποιος ερωτεύεται αναζητά το χαμένο κομμάτι του εαυτού του». Αυτός είναι ο υπέροχος, ονειρικός κόσμος του Ιάπωνα συγγραφέα. Ένας κόσμος στον οποίο τα πάντα μπορούν να συμβούν και οι εξηγήσεις είναι συνήθως περιορισμένες, όπως περιορισμένες είναι και στα όνειρα. Και κάπως έτσι νιώθεις όταν κλείνεις ένα βιβλίο του. Σαν να ζεις σ΄ ένα όνειρο απ’ το οποίο δε θέλεις να βγεις και όταν πια ξυπνάς, προσπαθείς να το ερμηνεύσεις.

haruki mourakamiO συγγραφέας

Θεωρείται ένας από τους καλύτερους σύγχρονους Ιάπωνες συγγραφείς. Γεννήθηκε στο Κιότο το 1949. Τα βιβλία του που κυκλοφορούν στη χώρα μας είναι: Ο Κάφκα στην ακτή, Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα χρόνια του προσκυνήματός του, 1Q84: Βιβλία 1, 2 και 3, Τις μικρές ώρες, Νορβηγικό δάσος (όλα απ’ τον Ψυχογιό), Για τι πράγμα μιλάω όταν μιλάω για το τρέξιμο, Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου, Μετά το σεισμό, Σπούτνικ αγαπημένη, Νορβηγικό δάσος, Το κουρδιστό πουλί (όλα απ’ την Ωκεανίδα), Ο ελέφαντας εξαφανίζεται (Κοάν), Σκληρή χώρα των θαυμάτων και το τέλος του κόσμου (Εκδόσεις Καστανιώτη),Το κυνήγι του αγριοπρόβατου (Εκδόσεις Καστανιώτη). Έχει μεταφράσει στα ιαπωνικά έργα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ, του Τρούμαν Καπότε, του Τζον Ίρβινγκ και του Ρέιμοντ Κάρβερ. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Franz Kafka και Jerusalem, καθώς και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Ιαπωνίας, το Yomiury. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες.

http://www.harukimurakami.com/

The strange library του Haruki Murakami

Mουσικές που ακούγονται

Έγραψαν για το βιβλίο:

  1. http://fractalart.gr/murakami-haruki/
  2. http://amagi.gr/content/haroyki-moyrakami-o-kafka-stin-akti
  3. http://frear.gr/?p=12488
  4. http://www.ethnos.gr/biblio/arthro/oidipous_kai_arxaia_tragodia_stis_istories_tou_mourakami-64318632/
  5. https://www.theguardian.com/books/2005/jan/08/fiction.harukimurakami
  6. http://www.nytimes.com/2005/02/06/books/review/kafka-on-the-shore-realitys-culdesacs.html?_r=0
  7. http://www.newyorker.com/magazine/2005/01/24/subconscious-tunnels
  8. http://www.complete-review.com/reviews/murakamih/kafkaots.htm