«ΕΙΜΑΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ, κοιμώμενος, διπρόσωπος. Δεν εκπλήσσει ίσως το ότι είμαι και δίβουλος. Δεν είμαι κάποιος μεταλλαγμένος απ’ αυτούς στα κόμικς ή στις ταινίες τρόπου, καίτοι μου έχουν φερθεί σαν να είμαι. Απλώς, είμαι ικανός να δω κάθε θέμα από δύο μεριές. Καμία φορά, κολακεύομαι να πιστεύω ότι αυτό είναι ταλέντο, και μολονότι είναι, ήσσονος φύσεως βέβαια, πιθανόν να είναι και το μοναδικό που διαθέτω. Άλλοτε πάλι, όταν σκέφτομαι ότι δεν μπορώ παρά μόνον να παρατηρώ τον κόσμο, αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε να θεωρηθεί ταλέντο αυτό που διαθέτω. Άλλωστε, ταλέντο σημαίνει κάτι που χρησιμοποιείς, κι όχι κάτι που σε χρησιμοποιεί. Το ταλέντο που δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις, το ταλέντο που σε κατέχει – είναι κάτι επικίνδυνο, οφείλω να πω. Αλλά τον μήνα που αρχίζει αυτή εδώ η εξομολόγηση, το τρόπος μου να βλέπω τα πράγματα έμοιαζε να είναι μάλλον αρετή παρά ελάττωμα, κι έτσι εμφανίζονται για πρώτη φορά ορισμένοι κίνδυνοι».
Mετάφραση: Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης
Εκδόσεις Utopia
Aναμφισβήτητα ένα από τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι το αριστούργημα του Viet Thanh Nguyen, που τιμήθηκε μεταξύ άλλων και με το βραβείο Pulitzer. Aρχικά ήμουν διστακτικός λόγω του θέματός του. Αδυνατούσε να με τραβήξει ένα βιβλίο με θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ και μάλιστα παρά τις αποθεωτικές κριτικές του απ’ όλο τον κόσμο. Ευτυχώς το διάβασα, γιατί αυτό το βιβλίο δεν είναι ένα ακόμα βιβλίο για τον πόλεμο του Βιετνάμ, ούτε πραγματεύεται μόνο τον πόλεμο του Βιετνάμ. Είναι ένα μυθιστόρημα απ’ τα καλύτερα, που μας έδωσε την τελευταία δεκαετία η άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Όσο κι αν σας φανεί απίστευτο, το βιβλίο αυτό είναι ταυτόχρονα πολιτικό και κατασκοπικό θρίλερ, ιστορικό μυθιστόρημα, σατιρικό μυθιστόρημα, μυθιστόρημα ενηλικίωσης και μυθιστόρημα ιδεών! Η ωριμότητα και η τέχνη του συγγραφέα είναι τέτοιου επιπέδου, που κανένα δεν υπερτερεί σαν είδος και όλα μαζί αυτά τα είδη συνυπάρχουν αρμονικά.
Το βιβλίο αποτελεί μια απολογία του ήρωα στους πρώην συντρόφους του, με την πρωτοπρόσωπη αφήγηση να εξυπηρετεί άριστα τον σκοπό του συγγραφέα και να μην αφήνει σε ησυχία τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Ο κατάσκοπος – ήρωάς μας ζει στο Νότιο Βιετνάμ και δουλεύει για λογαριασμό ενός υψηλόβαθμου στρατιωτικού. Λίγο πριν την πτώση της Σαϊγκόν διαφεύγει μαζί με τον στρατιωτικό και την οικογένειά του στις Η.Π.Α., απ’ όπου κατασκοπεύει τους Νοτιοβιετναμέζους υψηλόβαθμους πρόσφυγες, μεταφέροντας πληροφορίες στους συνδέσμους του για την επαναστατική δράση τους που έχει σκοπό την ανατροπή του κομμουνιστικού καθεστώτος. Παρόλο που είναι κομμουνιστής (ή ίσως εξαιτίας των περιορισμών του κομμουνιστικού καθεστώτος και της ανελευθερίας του) ενθουσιάζεται με τον δυτικό πολιτισμό, τις τέχνες, τη ζωή και κυρίως την ελευθερία που βιώνει. Προσλαμβάνεται στη συνέχεια ως πολιτιστικός σύμβουλος σε μία ταινία που γυρίζεται στις Φιλιππίνες με θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ. Το χιούμορ του βιβλίου είναι εκπληκτικό και η σάτιρα στο ισοπεδωτικό για την ιστορία Χόλιγουντ ανελέητη. Χαρακτηριστική σκηνή αυτή με τον δημιουργό της ταινίας (όπως μας λέει στο τέλος του βιβλίου ο συγγραφέας η ταινία ήταν το «Αποκάλυψη Τώρα»), όπου προσπαθεί να του εξηγήσει ότι στις σκηνές που εμφανίζονται Βιετναμέζοι συμπατριώτες του μόνο ουρλιάζουν και δεν μιλούν και μάλιστα βγάζουν όλοι το ίδιο ουρλιαχτό:
«Μα δεν έχετε πιάσει σωστά τις λεπτομέρειες.
Δεν έχω πιάσει σωστά τις λεπτομέρειες. Βάιολετ, ακούς τι λέει. Έκανα έρευνα για τη χώρα σου, φίλε μου. Διάβασα Τζόζεφ Μπάτιντζερ και Φράνσις Φιτζέραλντ. Έχεις διαβάσει Τζόζεφ Μπάτιντζερ και Φράνσις Φιτζέραλντ; Αυτός είναι ο σημαντικότερος ιστορικός της μικρής σας χώρας. Κι αυτή πήρε Βραβείο Πούλιτζερ. Έχει ανατάμει την ψυχολογία σας. Κάτι ξέρω, λοιπόν, για τη χώρα σας.
Η επιθετικότητά του με αναστάτωσε, και η αναστάτωσή μου, με την οποία δεν ήμουν εξοικειωμένος, με αναστάτωσε ακόμα περισσότερο, κι αυτό είναι η μοναδική μου εξήγηση για το πώς συμπεριφέρθηκα στη συνέχεια.
Δεν έχετε πιάσει σωστά ούτε καν τις κραυγές, είπα.
Ορίστε.
Περίμενα να προχωρήσει σε μια παρέμβαση, ώσπου συνειδητοποίησα ότι απλώς με διέκοπτε με μια ερώτηση πάλι. Καλώς, είπα, αρχίζοντας να ξετυλίγω το νήμα μου. Εάν θυμάμαι σωστά, στις σελίδες 26, 42, 58, 77, 91, 103 και 118, βασικά σε όλα τα μέρη του σεναρίου όπου ένας άντρας ή μία γυναίκα του λαού μου έχει έναν ρόλο, κραυγάζει. Όχι λέξεις, κραυγές. Λοιπόν, θα έπρεπε να έχετε πιάσει σωστά τις κραυγές, αν μη τι άλλο.
Οι κραυγές είναι παγκόσμιες. Έτσι δεν είναι Βάιολετ;
Έτσι είναι, αποκεί όπου καθόταν, δίπλα μου.
Οι κραυγές δεν είναι παγκόσμιες, είπα. Αν πάρω αυτό το καλώδιο τηλεφώνου και το τυλίξω στον λαιμό σας και το σφίξω ώσπου να πεταχτούν έξω τα μάτια σας και να γίνει μαύρη η γλώσσα σας, η κραυγή της Βάιολετ θα είναι πολύ διαφορετική από την κραυγή που θα πασχίζετε να βγάλετε εσείς. Είναι δύο διαφορετικά τα είδη φρίκης που προέρχονται από έναν άντρα και από μία γυναίκα. Ο άντρας ξέρει ότι πεθαίνει. Η γυναίκα φοβάται ότι είναι πιθανόν να πεθάνει σε λίγο. Οι καταστάσεις και τα κορμιά τους παράγουν ένα διαφορετικό είδος ηχοχρώματος στις φωνές τους. Πρέπει κανείς να τους ακούσει προσεκτικά για να καταλάβει ότι ενώ ο πόνος είναι παγκόσμιος, είναι, επίσης, και απολύτως προσωπικός. Δεν μπορούμε να ξέρουμε εάν ο πόνος μας είναι σαν τον πόνο κάθε άλλου, ώσπου να μιλήσουμε γι’ αυτό. Από τη στιγμή που το κάνουμε, μιλάμε και σκεφτόμαστε με τρόπους πολιτισμικούς και ατομικούς.»
Είναι αδύνατον να μη σχολιάσω το εξίσου αριστουργηματικό εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης, που εντυπωσίασε, όπως μάθαμε, και τον ίδιο τον συγγραφέα, αφού αποτυπώνει (και μάλιστα με την αισθητική προπαγανδιστικής κομμουνιστικής αφίσας) τον ίδιο τον πυρήνα του βιβλίου: η σημαία του τότε Βόρειου Βιετνάμ (στο πάνω μέρος) και του Νότιου Βιετνάμ (στο κάτω μέρος) με τον τίτλο, δηλαδή τον ήρωα, να βρίσκεται στη μέση. Ευφυές!
Το βιβλίο είναι 100% must read!
Με αγωνία περιμένουμε το δεύτερο βιβλίο του καταπληκτικού αυτού συγγραφέα, ενώ παραθέτω τα βραβεία που έλαβε ο Συνοδοιπόρος:
- Βραβείο Pulitzer Λογοτεχνίας 2016
- Βραβείο Edgar 2016
- Βραβείο Andrew Carnegie Medal for Excellence in Fiction 2016
- Βραβείο Dayton Literary Peace 2016
- Βραβείο Center for Fiction First Novel 2015
- Βραβείο Asian/Pacific American for Literature 2016
- Βραβείο California Book for First Fiction 2016
- Βραβείο Association for Asian American Studies for Best Book in Creative Writing (Prose) 2016
- Βραβείο Καλύτερου Μεταφρασμένου Μυθιστορήματος 2017 στη Γαλλία
- Φιναλίστ για το Βραβείο PEN/Faulkner
- Φιναλίστ για το Βραβείο PEN/Robert W. Bingham for Debut Fiction
- Φιναλίστ για το Βραβείο Medici Book Club Prize
- Φιναλίστ για το Βραβείο Los Angeles Times Book Prize (Mystery/Thriller)
- Φιναλίστ για το Βραβείο ABA Indies Choice/E.B. White Read-Aloud (Book of the Year, Adult Fiction)
- Φιναλίστ για το Βραβείο International Dublin Literary Award
- Καλύτερο μυθιστόρημα της χρονιάς σε περισσότερες από είκοσι λίστες συμπεριλαμβανομένων των New York Times Book Review, Wall Street Journal και Washington Post.
O συγγραφέας
Γεννήθηκε το 1971 στο Βιετνάμ. Μεγάλωσε και ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα, και επίσης δύο πονήματα σχετικά με τις πολιτισμικές συνέπειες του Πολέμου του Βιετνάμ: Race and Resistance: Literature and Politics in Asian America, το 2002 (Oxford University Press) και Nothing Ever Dies: Vietnam and The Memory of War, το 2016 (Harvard University Press).
Aκούστε τον συγγραφέα να μιλάει για το βιβλίο:
‘Sympathizer’ novelist Viet Thanh Nguyen reads at Radcliffe
Eξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο 
Eξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο 
Eξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο
Έγραψαν για το βιβλίο:
- http://diavazontas.blogspot.com/2018/09/the-sympathizer-viet-thanh-nguyen.html
- https://no14me.blogspot.com/2018/06/viet-thanh-nguyen.html?m=0
- https://www.tovima.gr/2018/05/04/books-ideas/biet-than-ngkoyien-polloi-sokaristikan-me-tin-antilogia-moy/
- https://www.tanea.gr/2018/04/03/lifearts/by-the-book/me-dyo-apopseis-me-dyo-patrides/
- https://www.bookpress.gr/kritikes/xeni-pezografia/nguyen-viet-thanh-utopia-o-sunodoiporos-xenios
- https://www.nytimes.com/2015/04/05/books/review/the-sympathizer-by-viet-thanh-nguyen.html
- https://www.theguardian.com/books/2016/mar/12/the-sympathizer-viet-thanh-nguyen-review-debut
- https://www.washingtonpost.com/entertainment/books/the-sympathizer-a-cerebral-thriller-about-vietnam-and-its-aftermath/2015/03/31/64a0fde6-d3ed-11e4-a62f-ee745911a4ff_story.html?noredirect=on&utm_term=.430c2a761629
