Ο Τed Chiang ανήκει στο δικό μου πάνθεον των κορυφαίων συγγραφέων∙ αυτών στο έργο των οποίων θα επιστρέφω ξανά και ξανά. Και είναι μόλις ο δεύτερος τέτοιος συγγραφέας (μετά τον Τσίβερ) που με κερδίζει με ένα είδος που δεν είναι και το πιο αγαπημένο μου, αυτό του διηγήματος.
Να, όμως, που τελικά το διήγημα ως είδος στα χέρια ενός μάγου της λογοτεχνίας γίνεται ένα πολύτιμο πετράδι, που αν κοιτάξει κανείς μέσα του, θα βρει πολλές και διαφορετικές αποχρώσεις και θα καταλήξει σε αυτή που του αρέσει πιο πολύ. Γιατί αυτό κάνει για άλλη μια φορά ο Chiang: αφήνει τον αναγνώστη να δώσει τη δική του ερμηνεία σε αυτά που διαβάζει, έχοντας βάλει τα λιθαράκια για πολλές και διαφορετικές ερμηνείες, όπως πρέπει να κάνει ένας καλός συγγραφέας.
Όπως και στην προηγούμενη συλλογή του (Ιστορίες της ζωής μας και άλλες ιστορίες, Κέδρος), το πρώτο διήγημα μάς ταξιδεύει και πάλι στην Ανατολή. Μια ιστορία αγάπης και ένα χωροχρονικό ταξίδι στη Βαγδάτη θα μας μεταφέρει, μέσα από πόρτες που ανοίγουν και κλείνουν στο παρελθόν και το μέλλον.
Στην «Εκπνοή», που πολύ πετυχημένα και ορθά δίνει και τον τίτλο στη συλλογή αυτή, μια παρατήρηση ενός “στοιχείου” που δεν θα έπρεπε να είναι όπως είναι, δίνει την αφορμή σε έναν επιστήμονα να θυσιαστεί για το καλό όλων.
Η εξάρτηση του πολιτισμού από την αυταπάτη και η αυταπάτη επίσης της ελεύθερης βούλησης αποτελεί το κέντρο αυτού του σύντομου διηγήματος.
Το μόνο διήγημα που προσεγγίζει το είδος της νουβέλας είναι το άνω των 100 σελίδων αριστουργηματικό «Ο Βιολογικός Κύκλος των Λογισμικών Όντων». Ηλεκτρονικοί κόσμοι και μετακόσμοι, δημιουργήματα με δικαιώματα και φιλοσοφικά ερωτήματα για την τεχνητή νοημοσύνη, δοσμένα με έναν τρόπο που αντιλαμβάνεσαι ότι θα σε αφορούν σε ένα πολύ κοντινό μέλλον. Και στο κέντρο του η αγάπη.
Και ο πυρήνας του διηγήματος «Η Αυτόματη Νταντά του Ντέισι» είναι η αγάπη και η απουσία αυτή τη φορά της τεχνητής νοημοσύνης μέσω μιας αυτόματης νταντάς που μεγαλώνει παιδιά κάπου στα τέλη του 18ου αιώνα.
Το επόμενο διήγημα είναι η «Η Αλήθεια των Δεδομένων, Η Αλήθεια του Συναισθήματος» με κεντρικό του θέμα τη μνήμη και τη γλώσσα.
Η «Μεγάλη Σιγή» με αφηγητή έναν παπαγάλο υπό εξαφάνιση, μάς δείχνει με τον πλέον ευαίσθητο τρόπο, πώς οι άνθρωποι στο κυνήγι εξωγήινης ζωής αδιαφορούν για τις έμβιες ζωές του πλανήτη και εν τέλει τις δικές τους.
Στον «Ομφαλό» η σύγκρουση της θεολογίας και της επιστήμης αναπτύσσεται αριστοτεχνικά σαν μια προσευχή προς τον Θεό.
Οι πολλαπλοί κόσμοι έχουν την τιμητική τους στο τελευταίο σπουδαίο διήγημα του τόμου με τίτλο «Η Αγωνία Είναι ο Ίλιγγος της Ελευθερίας» και μάλιστα στους κόσμους αυτούς οι άνθρωποι μπορούν να συνομιλούν με τους παράλληλους εαυτούς τους μέσω κάποιον ηλεκτρονικών πρισμάτων.
Ο Ted Chiang είναι με βεβαιότητα ο ανανεωτής του είδους της επιστημονικής φαντασίας, αφού την οδηγεί σε άλλα λογοτεχνικά σύμπαντα.
Ο συγγραφέας
Ο Ted Chiang, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, γεννήθηκε στο Πορτ Τζέφερσον της Νέας Υόρκης το 1967. Σπούδασε την Επιστήμη των Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Brown και εργάζεται ως τεχνικός συγγραφέας στη βιομηχανία λογισμικού στα προάστια του Σιάτλ, στην πολιτεία Ουάσινγκτον.
Μεταξύ άλλων βραβείων, έχει αποσπάσει τέσσερα βραβεία Hugo, τέσσερα βραβεία Nebula, έξι Locus και το βραβείο του Βρετανικού Συλλόγου Επιστημονικής Φαντασίας.
Η συλλογή διηγημάτων του Ιστορίες της ζωής σου (Κέδρος, 2016) μεταφράστηκε σε είκοσι μία γλώσσες και η ομώνυμη ιστορία του βιβλίου μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τον τίτλο Άφιξη (Arrival), σε σκηνοθεσία του Denis Villeneuve.
Η Εκπνοή (Ίκαρος, 2021), το δεύτερο βιβλίο διηγημάτων του, επιλέχθηκε το 2019 από τους New York Times ως ένα από τα δέκα καλύτερα βιβλία της χρονιάς και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαεπτά γλώσσες.
Έγραψαν για την Εκπνοή:
https://www.newyorker.com/magazine/2019/05/13/science-fiction-doesnt-have-to-be-dystopian
https://www.theguardian.com/books/2019/jul/12/exhalation-by-ted-chiang-review
https://www.npr.org/2019/05/10/721565040/take-a-breath-and-dive-into-exhalation?t=1658158212833
