ΑΦΙΕΡΩΜΑ, ΔΙΑΦΟΡΑ

Tα βιβλία της παραλίας

Photo by No Revisions on Unsplash
Photo by No Revisions on Unsplash

Ποια βιβλία θα μπουν στη βαλίτσα και ποια όχι; Με ποιες ιστορίες θα συνδυαστεί το φετινό καλοκαίρι; Σε ποιους συγγραφείς θα αφιερώσουμε τον τόσο πολύτιμο χρόνο των καλοκαιρινών διακοπών; Το Proust & Kraken προτείνει πολλά και καλά βιβλία, για να ταξιδέψουν μαζί σας και εσείς με αυτά. Άλλωστε ό,τι κι αν κάνει (ή δεν κάνει) κανείς, με ένα καλό βιβλίο πάντα ταξιδεύει όμορφα. Καλό καλοκαίρι.

Νομίζω ότι είναι ένα από τα πιο όμορφα εξώφυλλα βιβλίων που εκδόθηκαν φέτος. Σε προδιαθέτει να βουτήξεις στα βαθιά νερά του και να αφεθείς, να ταξιδέψεις με τον Γάλλο γλωσσολόγο Μασόν και τον Άγγλο ζωγράφο Λόιντ στο απομονωμένο αυτό νησί των δυτικών ακτών της Ιρλανδίας. Αποικιοκρατία, βία, εθνική ταυτότητα, τέχνη: αυτά είναι τα βασικά θέματα με τα οποία καταπιάνεται στο βιβλίο αυτό η Maggie που κατάφερε να μπει στη μακρά λίστα του Booker 2022.

Pulitzer 2023. Δεν έχω διαβάσει ούτε μια κριτική που να μην το έχει αποθεώσει. Όλοι συμφωνούν ότι η Παρακαταθήκη (Trust o πρωτότυπος τίτλος) είναι ένα από τα σημαντικότερα βιβλία που εκδόθηκαν φέτος. Xρήμα, εξουσία, καπιταλισμός, σεξισμός, ιστορίες επιτυχίας, απληστία. Ήδη γυρίζεται σειρά από το HBO. Ήταν το πρώτο βιβλίο που μπήκε στη βαλίτσα.

Άλλο ένα βιβλίο για το οποίο διαβάζω καταπληκτικές, ενθουσιώδεις κριτικές. Φιλοσοφικό, δυστοπικό μυθιστόρημα μυστηρίου. Ο συγγραφέας δημιουργεί έναν ολόκληρο κόσμο κάπου στο 2040. Μετά την πτώχευση της Γαλλίας και την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, οι φτωχοί αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, ενώ ολόκληρες πόλεις ανήκουν πια σε εταιρείες. Όλοι παρακολουθούνται μέσω της τεχνολογίας εκτός από τους Αθέατους, πλάσματα μεταξύ ανθρώπου και ζώου, που παρά τις έρευνες και τα υπέρογκα ποσά που ξοδεύονται για τον εντοπισμό τους, παραμένουν αθέατοι. Ένα ζευγάρι χάνει την τετράχρονη κόρη του και την αναζητά. Όπως φαίνεται μάλλον το παιδί βρίσκεται με τους Αθέατους. Ή μήπως έχει γίνει Αθέατη; Ένα ολόκληρο λογοτεχνικό σύμπαν δημιουργεί ο συγγραφέας. Ένα σύμπαν από το οποίο κανείς απ’ όσους μπήκαν διαβάζοντάς το δεν ήθελε να βγει.

Θυμάστε τον Πλην και τις κωμικοτραγικές περιπέτειές του στο προηγούμενο βιβλίο (που είχε πάρει και το Pulitzer by the way?). Eδώ λοιπόν τον ακολουθούμε μαζί με τον σκύλο του σε μια ακόμα περιπέτειά του από το Σαν Φρανσίσκο στο Ντέλαγουερ. Αγαπάμε Πλην και είμαστε σίγουροι ότι θα περάσουμε και πάλι καλά μαζί του. Το εξώφυλλο το αγαπάω επίσης.

Αυτό που λέει ο τίτλος ισχύει. Πολλά και ενδιαφέροντα ερωτήματα που απευθύνονται σε έναν ψυχίατρο και που όλοι μα όλοι πάντα θα θέλαμε να ρωτήσουμε.

Kαιρός να ανακαλύψουμε ξανά τον Ξενόπουλο μέσα από τις καταπληκτικές αυτές εκδόσεις με τα υπέροχα και ρομαντικά εξώφυλλα του Θάνου Κακολύρη. Τρία εμβληματικά του έργα επανεκδίδονται και μας επανασυστήνουν έναν καταπληκτικό, πολυγραφότατο συγγραφέα. Μακάρι οι Εκδόσεις Ψυχογιός να συνεχίσουν με το σύνολο του έργου του.

Τον γνωρίσαμε και τον θαυμάσαμε με τον Ψαρά. Άλλο ένα βιβλίο του εξαιρετικού Τζον Λάνγκαν που θα σας κάνει να χάσετε τον ύπνο σας.

image description

Όπως είπε ο King, το βιβλίο αυτό το έγραψε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όταν ο King λοιπόν γράφει ένα βιβλίο σε μία από τις πιο δύσκολες περιόδους που θυμόμαστε και παράλληλα το ονομάζει “Παραμύθι” εμείς προφανώς θα το διαβάσουμε χωρίς να ξέρουμε σε ποιο ξέφωτο ή σκοτάδι θα μας βγάλει. Απλά αφηνόμαστε στα μαγικά του χέρια.

Άλλο ένα nobel που δυστυχώς δεν δόθηκε. Ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς στον κόσμο έφυγε φέτος από τη ζωή. Οι εκδόσεις Gutenberg που εκδίδουν το σύνολο του έργου του, μάς δίνουν άλλο ένα αριστούργημα του μεγάλου αυτού συγγραφέα. Σκληρό μυθιστόρημα για έναν αντιήρωα, τον Μπάλαρντ, που αφού χάνει τα πάντα, βυθίζεται όλο και βαθύτερα στην απανθρωπιά και στο έγκλημα.

Θεωρείται αυτή τη στιγμή η πιο δημοφιλής συγγραφέας του αραβόφωνου κόσμου. Όποια σελίδα κι αν ανοίξεις τυχαία θα αιχμαλωτιστείς από τη γραφή της (σας το εγγυώμαι). Ερωτική ιστορία όχι μόνο για τους πρωταγωνιστές της, αλλά και για μια Αλγερία που έχει χαθεί.

Η Αστερόσκονη του μεγάλου παραμυθά Gaiman δεν θα μπορούσε να λείπει από τη λίστα μας. Ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, για νεράιδες και πλάσματα απόκοσμα, για κόσμους μαγικούς που μόνο η πένα του Gaiman μπορεί να δημιουργήσει.

Την έχουν χαρακτηρίσει ως την αυστριακή Μαντάμ Μποβαρύ. Για πρώτη φορά στα ελληνικά, η εξαιρετική αυτή νουβέλα του σπουδαίου Σνίτσλερ μας αφηγείται δύο εβδομάδες από τη ζωή μιας ηρωίδας που θα αλλάξουν τη ζωή της για πάντα. Σεξουαλική απελευθέρωση, συντηρητισμός, κοινωνική ανισότητα. Μια ηρωίδα που θα θυμάστε για καιρό.

Με δύσκολα ζητήματα καταπιάνεται ο/η συγγραφέας με το “Ο θάνατος του Βιβέκ Ότζι”. Η μητέρα του Βιβέκ Ότζι ανοίγει την πόρτα του σπιτιού της για να βρει το νεκρό σώμα του γιου της. Ένας γιος που προσπαθεί να ανακαλύψει την ταυτότητά του. Μια οικογένεια που προσπαθεί να καταλάβει τον γιο της. Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα μυστηρίου, δυστυχώς επίκαιρο.

Όταν ένας μεγάλος συγγραφέας καταπιάνεται με έναν άλλον μεγάλο συγγραφέα (Forster), για να αναστήσει το βιβλίο που ξεκίνησε ο τελευταίος (και μάλιστα με τον ίδιο τίτλο) μόνο χαμόγελα μπορεί να προκαλεί στους βιβλιόφιλους. ‘Ενα λυρικό βιβλίο για την αποδοχή του εαυτού, τη μοναξιά, την καλλιτεχνική δημιουργία και φυσικά την αγάπη.

Όσοι το ξεκίνησαν σταμάτησαν μόνο αφού διάβασαν και την τελευταία σελίδα. Τα πάθη μιας πλούσιας οικογένειας στην Ινδία και ένας φόνος που αποδίδεται σε έναν από τους υπηρέτες τους, κρατάνε το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο σε αυτή τη χορταστική περιπέτεια που δεν στερείται λοτοτεχνικών αρετών και που μας αποκαλύπτει το πολύ βρώμικο πρόσωπο των πολύ πλούσιων ανθρώπων της αχανούς αυτής χώρας και το τεράστιο χάσμα με τους ανθρώπους που ζουν σε ακραία φτώχεια. Οι κριτικοί το έχουν ονομάσει “Ο Νονός της Ινδίας”. Ήδη έχουν πουληθεί τα δικαιώματα για σειρά.

Θεωρείται ένα από τα ωραιότερα βιβλία αυτού του σπουδαίου Ισραηλινού συγγραφέα. Ο πρωταγωνιστής, τον Μάιο του 1945, εγκαταλείπει το στρατόπεδο συγκέντρωσης, που το έχουν εγκαταλείψει οι Γερμανοί καθώς πλησιάζουν οι Ρώσοι, για να βρει το πατρικό του σπίτι. Ο αγώνας ενός ανθρώπου να ξαναζήσει πιστεύοντας και πάλι στην ανθρωπιά.

Μια ηρωίδα που δεν γίνεται να μη λατρέψεις. Η Αθηνά ladies and gentlemen. Mια Πολίτισσα bigger than life, ασυμβίβαστη, ελεύθερη, καταπληκτική. Εξαιρετικό και το εξώφυλλο ε;

Γιατί απλά είναι Μακρόπουλος και γιατί απλά θα απολαύσετε (και πάλι) δυστοπία αξιώσεων στην καταπληκτική αυτή συλλογή διηγημάτων.

Ό,τι και να σας πω είναι λίγο. Το λάτρεψα. Το λ-ά-τ-ρ-ε-ψ-α. Γέλασα, συγκινήθηκα, χαλάστηκα, ξαναγέλασα. Γύρισα πίσω πολλές φορές και διάβασα ξανά και ξανά διάφορα σημεία του, ενώ έφτασα σε σημείο να υπογραμμίσω (δεν το κάνω ποτέ γενικά) πολλές λεπτοδουλεμένες φράσεις. Διαβάστε το και θα με θυμηθείτε. Απλά αφεθείτε στη ροή του. Στη ροή μιας κούριερ, στην ασθματική ροή της δουλειάς της, στην ασθματική ροή της ζωής. Πολλά συνεχόμενα επεισόδια, πολλές παραδόσεις δεμάτων, πολλές ζωές που περνάνε απ΄ τις σελίδες του. Αρκετοί δε από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες θα μπορούσαν να είναι άνετα ήρωες των δικών τους μυθιστορημάτων. Πραγματικά θα ήθελες να ξανασυναντήσεις αρκετούς από αυτούς. Διαβάστε το παρακαλώ. Διαβάστε το.

Με την Εξιλέωση μπήκε στο πάνθεον των αγαπημένων μου συγγραφέων. Είναι ΜακΓιούαν. Μόνο αυτό είναι αρκετό για να μπει στη βαλίτσα των διακοπών το νέο του βιβλίου με το εξαιρετικό αυτό εξώφυλλο. Η μικρή ιστορία του πρωταγωνιστή μπλέκει περίτεχνα με τη μεγάλη ιστορία της εποχής του και είμαι σίγουρος ότι θα μας χαρίσει στιγμές μεγάλης αναγνωστικής απόλαυσης.

Κάποιοι τόλμησαν να πουν ότι πρόκειται για το καλύτερο έργο του. Το Φλεγόμενο Αγόρι του τεράστιου Paul Auster είναι ένα μυθιστόρημα για τη ζωή του άλλου μεγάλου συγγραφέα Stephen Crane που έφυγε πολύ νωρίς, προλαβαίνοντας ωστόσο να μας χαρίσει αριστουργήματα, που επίσης εκδίδονται από το Μεταίχμιο.

Εντυπωσιακό συγγραφικό ντεμπούτο. Βρισκόμαστε στη Βόρεια Ιρλανδία, δεκαετία του ’70. Η καθολική Κούσλα συναντά σε ένα μπαρ έναν παντρεμένο προτεστάντη δικηγόρο και η ζωή και των δύο αλλάζει δραματικά. Είναι βέβαιο ότι στις τελευταίες σελίδες θα δακρύσετε.

Μια όμορφη ιστορία αγάπης ενός φωτογράφου και μιας χορεύτριας στο σημερινό Λονδίνο που στην αρχή φαίνεται απλή και στην πορεία γίνεται όλο και πιο σύνθετη. Η καλλιτεχνική δημιουργία, η αρρενωπότητα, η αποδοχή και η απόρριψη, ο έρωτας. Γραμμένο σε δεύτερο πρόσωπο, αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη και τον καθιστά και αυτόν πρωταγωνιστή.

Μαδρίτη, Πράγα, Βερολίνο, Βαρσοβία, Φινλανδία, Αυστραλία και φυσικά Τεργέστη, η πόλη του πουθενά. Καινούργιος Μάγκρις. Μόνο χαρά και ανυπομονησία για να ταξιδέψουμε μαζί του και να υπογραμμίσουμε κάθε φράση αυτού του βιβλίου. Ένα nobel που ευχόμαστε σύντομα να δοθεί σε έναν τόσο σημαντικό άνθρωπο των Γραμμάτων.

Ξέρετε την αδυναμία μου για πρωταγωνιστές δικηγόρους. Εδώ λοιπόν ο συνάδελφος βγάζει τα άπλυτα των πελατών του στη φόρα με έναν ξεκαρδιστικό και απολαυστικό τρόπο.

Όσοι το έχουμε διαβάσει το ξαναδιαβάζουμε. Όσοι δεν το έχουν διαβάσει απλά το βάζουν στη βαλίτσα. Αγαπημένη “Μυστική Ιστορία” που καθιέρωσε την Τartt ως μία από τις κορυφαίες συγγραφείς της εποχής μας. Θα το χαρακτήριζα ως ένα συναρπαστικό φιλοσοφικό campus novel μυστηρίου, απ’ τα καλύτερα του είδους. Το εξώφυλλο είναι καταπληκτικό.

Έμεινε εκτός κυκλοφορίας για 40 χρόνια. Βλέπετε, όταν το 1937 μια γυναίκα τολμάει να γράψει ένα τέτοιο έργο, απλά αγνοείται. Ξανακυκλοφορεί το 1978 και έκτοτε θεωρείται το πιο πολυδιαβασμένο έργο της αφροαμερικανικής λογοτεχνίας. Και όχι άδικα. Η γιαγιά της δεκαεξάχρονης Τζέινι παντρεύει τη μικρή με έναν εξηντάρη όταν την πιάνει να φιλιέται με ένα άλλο παιδί. Όμως η Τζέινι δεν αφήνει τα πράγματα στην τύχη τους. Mια πρωταγωνίστρια που (όπως και η συγγραφέας) αντιλαμβάνεται ότι το να ακούς τα θέλω και την εσωτερική σου φωνή είναι το μόνο που μπορεί να σε οδηγήσει στην ευτυχία. Το εξώφυλλο είναι απλά υπέροχο.

Αφού έχει χάσει τη μητέρα, τον πατέρα και την μικρή της αδερφή, η πρωταγωνίστρια επιστρέφει στο νησί της συνοδεύοντας το φέρετρο του άντρα της, αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την αλήθεια. Τι συνέβη με την εξαφάνιση της μικρής της αδερφής; Παιδιά εξαφανίζονται, νεκρά πουλιά ξεβράζονται, άνεμοι που σαρώνουν τα πάντα στο διάβα τους. Στόματα κλειστά.. Η Εύα στο νησί γίνεται για τους ντόπιους το Βαγγελιώ της Ρούσας, της κρεμασμένης. Ατμοσφαιρικό, σκοτεινό, ονειρικό. Απόκοσμα όμορφο.

Τρία εμβληματικά έργα εγκαινιάζουν την καταπληκτική αισθητικά αυτή σειρά των Εκδόσεων Διόπτρα. Το πρώτο μυθιστόρημα μυστηρίου στον κόσμο, αυτό του Πόε, το φάντασμα της όπερας του Leroux και τα Ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ του Staalesen θα μας χαρίσουν στιγμές μεγάλης λογοτεχνικής απόλαυσης.

Χαίρομαι ιδαίτερα που μεταφράζονται όλο και περισσότερα ωραία βιβλία της γειτονικής χώρας στη γλώσσα μας. Άλλο ένα εξαιρετικό δείγμα αποτελεί το Napoli mon amour του Aλέσιο Φορτζόνε. O άνεργος πρωταγωνιστής επιστρέφει στο πατρικό του στη Νάπολη. Αποτυχημένος για τα δεδομένα της σημερινής εποχής, προσπαθεί να βρει οποιαδήποτε δουλειά και κάθε φορά αποτυγχάνει. Παρά τα όποια χόμπι του, τίποτε δεν του δίνει χαρά. Έχει παραιτηθεί από τη ζωή. Μέχρι που βρίσκει τη Λόλα. Και την ερωτεύεται. Και πιστεύει ότι η ζωή του θα αλλάξει. Και ακολουθεί ό,τι ακολουθεί. Φυσικά πρωταγωνιστεί και η Νάπολη.

Στοιχειωμένες επαύλεις, υπέροχη αγγλική εξοχή, γοτθικός τρόμος. Το ταξίδι ενός δικηγόρου για να παρευρεθεί στην κηδεία μιας πελάτισσάς του μετατρέπεται σε έναν εφιάλτη στα επιδέξια χέρια της Σούζαν Χιλλ.

Μια μελέτη για την εις βάθος κατανόηση των σεξουαλικών μας φαντασιώσεων, που εν τέλει οδηγεί στην έκφραση της σεξουαλικότητάς μας. Παραθέτω τα λόγια του συγγραφέα για το βιβλίο του:
Η θεωρία, μου για τις αιτίες της σεξουαλικής διέγερσης βασίζεται στην κλινική μου πείρα ως ψυχοθεραπευτή και ψυχαναλυτή. Στους θεραπευόμενους μπορεί να δείξει ένα νέο ψυχικό τοπίο προς εξερεύνηση. Στους θεραπευτές μπορεί να δείξει έναν νέο τρόπο να ακούνε και να κατανοούν τον ασθενή όταν τους μιλάει για σεξ. Επομένως, αυτό το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο στους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, αλλά σε όλες και όλους εσάς που έχετε την περιέργεια να εξερευνήσετε τη σεξουαλικότητα, τη δική σας ή των άλλων, ή που νιώθετε ανομολόγητη ντροπή για όσα σας ερεθίζουν ερωτικά“.

Καταπιεσμένα ερωτικά πάθη σε μια συντηρητική επαρχιακή ελληνική κωμόπολη. Τραύματα, έρωτας, μουσική. Ένα ηθογραφικό μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί.

Συναντάμε τον κ. Ζαν Ντεζέρ κάθε Κυριακή. Σα να μην υπάρχει τις υπόλοιπες ημέρες. Και δεν είναι τυχαίο. Τις Κυριακές ζει όπως θα ήθελε να ζει. Μελαγχολικό, υπαρξιακό, υπέροχο. Και ένα Παρίσι ονειρεμένο. Must-read.

Eυαίσθητο, τολμηρό, πρωτότυπο. Ένα βιβλίο με πολλή αγάπη για τους ανθρώπους, από τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου.

H κεντρική φωτογραφία αριστερά είναι του Alexander Londoño για το Unsplash