Μετάφραση & Eπίμετρο: Σπύρος Γιανναράς
Εκδόσεις Άγρα
Μακέτα Εξωφύλλου: Γιώργος Χατζημιχάλης
Σελ. 74
«Είναι απαράδεκτο να πεθαίνει κανείς για μερικά κουτάκια μπίρας».
Λέγεται ότι αυτά ήταν τα λόγια του εισαγγελέα, όταν άσκησε ποινική δίωξη κατά των τεσσάρων ανδρών της ασφάλειας ενός καταστήματος της Carrefour στην περιοχή Παρ Ντιε της Λυών για «απρόκλητη σωματική βία με συνέπεια τον ακούσιο θάνατο του θύματος». Τι είχε συμβεί;
Πώς ένας συγγραφέας συνεχίζει να αφηγείται την ιστορία του, όταν εφτά μέρες πριν έχει χάσει το παιδί του;
Πως εξακολουθεί να γράφει, όταν η ίδια η ιστορία που διηγείται έχει ως στόχο να ξορκίσει το κακό, ν’ ακυρώσει το αναπόφευκτο, να σώσει το γιο του, χωρίς στο τέλος να το καταφέρνει;
«ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ έκαψαν το σπίτι της και της πήραν τον πατέρα, η Χαβάα ονειρεύτηκε θαλάσσιες ανεμώνες».
Στην παραπάνω εναρκτήρια πρόταση του αριστουργήματος του Marra εμπεριέχεται όλο το βιβλίο: η φρίκη του (εμφυλίου) πολέμου και η ομορφιά της ζωής, το όνειρο και η αισιοδοξία που προσπαθούν κάτω από τις πιο απάνθρωπες συνθήκες να ξεφυτρώσουν. Και το καταφέρνουν. Στο τέλος, αυτό που μένει στη θύμηση και στην καρδιά είναι οι θαλάσσιες ανεμώνες: το όμορφο, η ζωή, η χαρά, η ελπίδα, το πρόσωπο που το όνομά του και μόνο σε κάνει να στροβιλίζεσαι από ευτυχία.
Τα δέντρα να είναι χιονισμένα, οι φλόγες απ’το τζάκι να τρεμοπαίζουν κι εσύ στην αγαπημένη σου πολυθρόνα με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, το σκυλάκι να κοιμάται στα πόδια σου και ένα κουβρλί να σκεπάζει και τους δυο σας (στον κόσμο μου δεν υπάρχουν γάτες, όπως αντιλαμβάνεσθε απ’τον Proust και τον Kraken). Κάπου απέναντι αναβοσβήνουν τα φωτάκια του δέντρου. Για να ολοκληρωθεί η βραδιά, χρειάζεται φυσικά και ένα καλό βιβλίο (ή περισσότερα) στο πνεύμα των ημερών (προφανώς αφήνετε για μια μέρα pc, tablets, smartphones και φυσικά facebook, twitter και όλα τα συναφή, γιατί απλά δεν χωράνε στο σκηνικό).
«Παράθυρα: το εύρος της πραγματικότητας είναι ακατανόητο, μου είπε κάποτε ένας γέρος σοφός σε μία μακρινή χώρα, για να το κατανοήσουμε πρέπει να το κλείσουμε σε ένα τετράγωνο, η γεωμετρία αντιτίθεται στο χάος, γι’ αυτό οι άνθρωποι εφηύραν τα παράθυρα που είναι γεωμετρία, και η κάθε γεωμετρία προϋποθέτει ορθές γωνίες. Να είναι και η ζωή μας υποταγμένη στις ορθές γωνίες; Ξέρεις, εκείνες οι δύσκολες διαδρομές, οι φτιαγμένες από κομμάτια,, που όλοι εμείς πρέπει να διασχίσουμε απλώς για να φτάσουμε στο τέλος μας. Ίσως, αλλά αν μια γυναίκα σαν κι εμένα σκέφτεται αυτά τα πράγματα από μια βεράντα ανοιχτή στο Αιγαίο, ένα βράδυ σαν κι αυτό, καταλαβαίνει πως όλα όσα σκεφτόμαστε, όσα ζούμε, όσα ζήσαμε, όσα φανταζόμαστε, όσα ποθούμε, δεν μπορούν να κυβερνώνται από γεωμετρίες. Και ότι τα παράθυρα είναι μονάχα μια φοβισμένη γεωμετρική μορφή των ανθρώπων που φοβούνται το κυκλικό βλέμμα, στο οποίο όλα μπαίνουν χωρίς έννοια και χωρίς γιατρειά, όπως όταν ο Θαλής κοίταξε τα αστέρια που δεν χωράνε στο τετράγωνο του παραθύρου».
Διαβάζοντας τα διηγήματα του Cheever είναι σα να κολυμπάς ένα όμορφο φθινοπωρινό απόγευμα, μόνος, χωρίς σωσίβιο, στην καρδιά του αμερικανικού εφιάλτη. Πριν φτάσεις όμως εκεί, συναντάς όμορφο κόσμο, διασχίζεις φρεσκοβαμμένα σπίτια, πλούσια κοκτέιλ πάρτυ, κουρεμένους κήπους με τη μυρωδιά του υγρού γκαζόν να αναμειγνύεται με αυτήν από το χλώριο της πισίνας.
Μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της εκδοτικής χρονιάς ήταν αναμφίβολα το «Έγκλημα» του Ferdinand von Shirach από τις πάντα καλαίσθητες και φροντισμένες εκδόσεις «Νεφέλη».Έντεκα διηγήματα-διαμαντάκια περιλαμβάνονται στη συλλογή με ήρωές τους δράστες ισάριθμων -και ιδιαίτερα ειδεχθών- εγκλημάτων. Το κάθε διήγημα αποτελεί και μία δικαστική υπόθεση, ενώ στο τέλος υπάρχει η απαραίτητη ετυμηγορία για κάθε εγκληματία.
