NON FICTION

HHhH του Laurent Binet

Heydrich's car after attack

«Ο Γκάμπτσικ -αυτό είναι το όνομά του-, είναι ένας άνθρωπος που υπήρξε στ’ αλήθεια. Άκουγε, άραγε, πίσω από τα παράθυρα κάποιου σκοτεινού διαμερίσματος, μόνος, ξαπλωμένος σ’ ένα στενό σιδερένιο κρεβάτι, τον χαρακτηριστικό θόρυβο που κάνουν τα τραμ της Πράγας; Θέλω να πιστεύω πως ναι. Ξέρω καλά την Πράγα και μπορώ να υποθέσω τον αριθμό του τραμ (ίσως όμως και να ‘χει αλλάξει), το δρομολόγιό του και το μέρος όπου, πίσω από τα σφαλιστά παράθυρα, ο Γκάμπτσικ ξαπλωμένος, περιμένει, σκέφτεται και ακούει. Βρισκόμαστε στην Πράγα, στη διασταύρωση της οδού Βυσεχράντσκα με την οδό Τρόγιτσκα. Το τραμ με τον αριθμό 18 (ή 22) έχει σταματήσει μπροστά στον Βοτανικό Κήπο. Είμαστε στα 1942».

ΔΙΑΦΟΡΑ

Ο Χάρι Πότερ και το καταραμένο παιδί της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

West End Production of the new play Harry Potter and the Cursed Child, photo credit Manuel Harlan

Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο αντικειμενικός γίνεται: το λάτρεψα!

Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, η όγδοη ιστορία του μικρού μάγου εξακολουθεί να μαγεύει, ακριβώς όπως με μάγεψε η πρώτη ιστορία του, «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος», όταν τη διάβασα το 2001 (ασκούμενος δικηγόρος τότε) και η τελευταία, «Ο Χάρι Πότερ και οι Κλήροι του Θανάτου», όταν τη διάβασα το Νοέμβριο του 2007 (σε ένα στρατόπεδο στην Τρίπολη). Το γεγονός ότι το βιβλίο αποτελεί θεατρικό κείμενο δεν με ενόχλησε, ενώ διαβάζοντας την τελευταία σελίδα θα ήθελα απλά να διακτινιστώ στο Palace Theatre, για να δω τα όσα μαγικά διαβάζω να διαδραματίζονται στη σκηνή (και αυτά που γίνονται στη σκηνή, όπως έμαθα, δεν έχουν ξαναγίνει σε θέατρο, κάνοντας κοινό και κριτικούς να παραληρούν!)

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Ο Κάφκα στην ακτή του Χαρούκι Μουρακάμι

© Antonio Lapa

«Ψάχνεις για λεφτά λοιπόν»; το αγόρι που το έλεγαν Κρόου ρωτάει με τη χαρακτηριστική αργόσυρτη φωνή του. Το είδος της φωνής που έχεις το πρωί, αγουροξυπνημένος, με στόμα ακόμα μουδιασμένο και στεγνό. Εκείνος όμως προσποιείται. Είναι εντελώς ξύπνιος, όπως πάντα. Κουνάω το κεφάλι μου καταφατικά. «Πόσα;» Κάνω τους υπολογισμούς με τον νου μου. «Γύρω στις 400.000 γεν σε μετρητά, συν τα χρήματα που μπορώ να σηκώσω από το μηχάνημα αυτόματης ανάληψης. Ξέρω πως δεν είναι πολλά, αλλά πρέπει να είναι αρκετά. Προς το παρόν».

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Το όνειρο του Μισισιπή του George R.R. Martin

High pressure steamboat Mayflower first class packet between St. Louis and New Orleans on the Mississippi River - Capt. Joseph Brown. Library of Congress Prints and Photographs Division Washington, D.C. 20540 USA

«Σεντ Λούις, Απρίλιος 1857.

Ο ΑΜΠΝΕΡ ΜΑΡΣ ΧΤΥΠΗΣΕ ΕΛΑΦΡΑ ΤΗ ΛΑΒΗ του κομψού μπαστουνιού του από ξύλο λευκοκαριάς πάνω στο γραφείο υποδοχής του ξενοδοχείου για να τον προσέξει ο υπάλληλος. «Ήρθα να δω κάποιον Γιορκ» είπε. Τζος Γιορκ το όνομά του, νομίζω. Έχετε εδώ κανέναν μ’ αυτό το όνομα;» Ο υπάλληλος ήταν ηλικιωμένος με γυαλιά. Τινάχτηκε ακούγοντας το χτύπημα, στράφηκε, κοίταξε καχύποπτα τον Μαρς κι αμέσως μετά χαμογέλασε. «Μπα, ο καπετάνιος Μαρς!» είπε σε εγκάρδιο τόνο. «Έχω να σε δω πάνω από μισό χρόνο, καπετάνιε. Έμαθα για τη συμφορά που σε βρήκε. Φοβερό, τι να πω, φοβερό. Είμαι εδώ από το ’36, τέτοιο σφήνωμα σε πάγο δεν έχω ξαναδεί». «Μη χολοσκάς» είπε ο Μαρς ενοχλημένος. Τα περίμενε τέτοιου είδους σχόλια. Το ξενοδοχείο Πλάντερς Χάουζ ήταν ένα από τα αγαπημένα στέκια των ναυτικών του ποταμού, όπου σύχναζε και ο ίδιος για φαγητό πριν από εκείνο τον σκληρό χειμώνα. Μετά το φρακάρισμα στον πάγο, όμως, δεν είχε έρθει ούτε μια φορά, και ο λόγος δεν ήταν μόνο οι τιμές. Όσο κι αν του άρεσε η κουζίνα του Πλάντερς Χάουζ, δεν είχε καμιά όρεξη για τους θαμώνες: τιμονιέρηδες, καπετάνιοι, μηχανικοί, ναυτικοί του ποταμού, παλιοί φίλοι και παλιοί ανταγωνιστές, που ήξεραν όλοι για την κακοτυχία του. Ο Άμπνερ Μαρς δεν ήθελε τον οίκτο κανενός».

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Όσα δεν σου είπα ποτέ της Celeste Ng

© Christopher Campbell

«H ΛΙΝΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΗ. Αλλά ακόμη δεν το ξέρουν. Είναι 3 Μαΐου του 1977, έξι και μισή το πρωί, και κανένας δεν ξέρει τίποτα, πέρα από τούτο το απλό γεγονός: Πως η Λίντια έχει αργήσει για το πρωινό. Όπως πάντοτε, δίπλα στο μπολ της με τα δημητριακά η μητέρα της έχει βάλει ένα ξυσμένο μολύβι και την εργασία της Λίντια στο μάθημα της Φυσικής – έξι προβλήματα σημειωμένα με μικρά «τικ». Πηγαίνοντας με το αμάξι στη δουλειά, ο πατέρας της Λίντια προσπαθεί να πιάσει τον WXKP, την Καλύτερη Πηγή Ειδήσεων στο βορειοδυτικό Οχάιο, εκνευρισμένος απ’ τα παράσιτα στο ραδιόφωνο.Στα σκαλιά, ο αδελφός της Λίντια χασμουριέται, χαμένος ακόμη σε κάποιο όνειρο που έβλεπε προτού ξυπνήσει. Στην καρέκλα της στη γωνιά της κουζίνας, η αδελφή της Λίντια είναι σκυφτή, με βλέμμα απλανές πάνω από τα δημητριακά της, πιπιλίζοντάς τα ένα ένα και περιμένοντας την αδελφή της να φανεί. Αυτή είναι που τελικά λέει: «Η Λίντια άργησε πολύ σήμερα».

NON FICTION

Στον κήπο με τα θηρία του Έρικ Λάρσον

Ο πρέσβης Ντοντ στο γραφείο του | © ullstein bild / The Granger Collection, New York

«ΚΑΠΟΤΕ, ΣΤΗΝ ΑΠΑΡΧΗ μιας πολύ σκοτεινής περιόδου, ένας αμερικανός πατέρας και η κόρη του ξαφνικά βρέθηκαν από τη θαλπωρή του σπιτιού τους στο Σικάγο στην καρδιά του χιτλερικού Βερολίνου. Έμειναν εκεί για τεσσεράμισι χρόνια, αλλά η ιστορία που θα ακολουθήσει αφορά τον πρώτο χρόνο της παραμονής τους, καθότι συνέπεσε με την “προαγωγή” του Χίτλερ από καγκελάριο σε απόλυτο τύρρανο, σε μια αβέβαιη περίοδο λεπτών ισορροπιών όπου τα πάντα κρέμονταν από μια κλωστή. Ο πρώτος εκείνος χρόνος αποτέλεσε ένα είδος προλόγου, κατά τον οποίο διαμορφώθηκαν τα βασικά μοτίβα του πολεμικού έπους που επρόκειτο να ακολουθήσει – ενός έπους με κεντρικό άξονα τον φόνο».

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Mέρες εγκατάλειψης της Elena Ferrante

© suju

«ΈΝΑ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ, αμέσως μετά το φαγητό ο άντρας μου μού ανακοίνωσε ότι ήθελε να με παρατήσει. Αυτό το έκανε καθώς μαζεύαμε το τραπέζι, τα παιδιά τσακώνονταν ως συνήθως στο διπλανό δωμάτιο και το σκυλί ονειρευόταν γρυλίζοντας πλάι στο καλοριφέρ. Μου είπε ότι ήταν μπερδεμένος, ότι περνούσε δύσκολες στιγμές, ότι ένιωθε κουρασμένος, ανικανοποίητος, ως και τιποτένιος ακόμα. Μίλησε κάμποση ώρα για τα δεκαπέντε χρόνια του γάμου μας, για τα παιδιά μας, και παραδέχτηκε πως δεν είχε κανένα παράπονο ούτε από εκείνα ούτε από μένα. Η στάση του ήταν συγκρατημένη όπως πάντα, αν εξαιρέσουμε μια υπερβολική κίνηση που έκανε με το δεξί του χέρι, καθώς μου εξηγούσε μ’ έναν παιδιάστικο μορφασμό για κάποιες σιγανές φωνές, ένα είδος ψίθυρου, που τον έσπρωχναν αλλού. Έπειτα, αφού επωμίστηκε την ευθύνη για όλα όσα συνέβαιναν, έκλεισε διακριτικά την εξώπορτα πίσω του, αφήνοντάς με αποσβολωμένη δίπλα στο νεροχύτη.»

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Αλέξ του Πιερ Λεμέτρ

© Alexas Fotos

«Η Αλέξ είναι ενθουσιασμένη. Εδώ και μία ώρα τώρα δοκιμάζει, διστάζει, βγαίνει έξω, γυρίζει πίσω, δοκιμάζει ξανά. Περούκες και ποστίς. Θα μπορούσε να περάσει έτσι ολόκληρα απογεύματα. Πριν από τρία τέσσερα χρόνια, τυχαία, ανακάλυψε αυτό το μαγαζί στο μπουλεβάρ ντε Στρασμπούρ. Δεν το πρόσεξε ακριβώς. Μπήκε μέσα από περιέργεια. Ταράχτηκε τρομερά, όταν είδε τον εαυτό της έτσι, κοκκινομάλλα. Είχε μεταμορφωθεί εντελώς, σε τέτοιο βαθμό που την αγόρασε αμέσως εκείνη την περούκα».

GRAPHIC NOVEL

The Arrival του Shaun Tan

Shaun Tan

Εδώ και καιρό βομβαρδιζόμαστε με ειδήσεις και εικόνες της μεγαλύτερης πληθυσμιακής μετακίνησης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όσα κι αν ακούμε, όσες αναλύσεις κι αν διαβάζουμε, αυτό που εν τέλει συγκινεί περισσότερο και παρακινεί σε δράση (ακόμη και κυβερνήσεις, όπως φάνηκε) είναι οι εικόνες. Η δύναμη της εικόνας είναι απόλυτη. Μπορεί να διαβάσαμε για πνιγμούς χιλιάδων ανθρώπων, αλλά η εικόνα ενός νεκρού παιδιού, που μοιάζει να κοιμάται στα παράλια της Τουρκίας, είναι αυτή που συγκλόνισε όλο τον κόσμο για το δράμα των προσφύγων. Οι αναλύσεις και οι ειδήσεις μιλούν για νούμερα. Αναγκαστικά κάνουν μια στάση στο μυαλό και συνήθως εκεί μένουν. Η εικόνα μιλάει κατευθείαν στην καρδιά. Επιστρέφει τη συζήτηση εκεί όπου εξ αρχής θα έπρεπε να είχε εστιάσει: στο πρόσωπο.

NON FICTION

Στην καρδιά της θάλασσας του Ναθάνιελ Φίλμπρικ

© David Lazarus

«Σαν γιγάντιο αρπακτικό πουλί, το φαλαινοθηρικό αρμένιζε τεμπέλικα προς τις δυτικές ακτές της Νότιας Αμερικής, κάνοντας ελιγμούς πάνω σε μια ζωντανή θάλασσα λαδιού. Γιατί αυτό ήταν ο Ειρηνικός το 1821: μια αχανής έκταση με “ζωντανές δεξαμενές” λαδιού – τους φυσητήρες. Το κυνήγι του φυσητήρα – της μεγαλύτερης φάλαινας με δόντια – δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Έξι άντρες ξεκινούσαν από το πλοίο μέσα σε μια μικρή βάρκα, πλησίαζαν κωπηλατώντας τη λεία τους, την καμάκωναν κι ύστερα την τρυπούσαν μέχρι θανάτου με μια λόγχη. Το κήτος, βάρους εξήντα τόνων, μπορούσε να τσακίσει τη βάρκα μ’ ένα τίναγμα της ουράς του, ρίχνοντας τους άντρες στα παγωμένα νερά του ωκεανού – συχνά, μίλια μακριά από το πλοίο».