ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Οι κορυφές της ζωής του Ρίτσαρντ Πάουερς & Η μυστική ζωή των δέντρων του Peter Wohlleben

δάσος
Photo by Jaromír Kavan on Unsplash

Ο Ρίτσαρντ Πάουερς είναι ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς συγγραφείς, βραβευμένος με πολυάριθμα βραβεία, μεταξύ των οποίων με το National Book Award για τον Ποταμό της μνήμης (Εστία) και με το Pulitzer για τις Κορυφές της ζωής (Διάπλαση). Στα βιβλία του καταπιάνεται συνήθως με ένα επιστημονικό ή τεχνολογικό θέμα και το μεταμορφώνει σε μυθιστόρημα επιπέδου. Από τα μεταφρασμένα στα ελληνικά βιβλία του συγγραφέα, στο Ποτάμι της μνήμης (Εκδόσεις Εστίας) καταπιάνεται με τον ανθρώπινο εγκέφαλο και τις ανακαλύψεις της νευροϊατρικής, στον Ορφέα (Εκδόσεις Λιβάνη) με τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής και στο τελευταίο του βιβλίο, τις Κορυφές της Ζωής (Εκδόσεις Διάπλαση) με τη νοημοσύνη των δέντρων και του δάσους. Παρά το γεγονός ότι υποκρύπτεται στα βιβλία του η επιδίωξη αφύπνισης του αναγνώστη για ζητήματα που βρίσκονται στην αιχμή της επιστήμης και της τεχνολογίας, αυτό δεν γίνεται με τρόπο «άκομψο» ή εις βάρος της λογοτεχνίας. Ο Πάουερς είναι ικανότατος παραμυθάς. Σε παρασέρνει με τις ιστορίες του και σε κάνει να ξεχνάς τον χωροχρόνο. Σε κάνει παράλληλα να ψάξεις περισσότερο για όλα αυτά που γράφει. Έτσι ακριβώς έκανα και εγώ μετά την ολοκλήρωση των Κορυφών της ζωής. Ανέτρεξα στη Μυστική ζωή των δέντρων του Peter Wohlleben (Εκδόσεις Πατάκη) και μελέτησα τις σύγχρονες θεωρίες για τη νοημοσύνη και την επικοινωνία των δέντρων. Και αυτό προτείνω και σε σας. Διαβάστε και απολαύστε το συγκλονιστικό οικολογικό μυθιστόρημα του Πάουερς και ανατρέξτε στη συνέχεια στη Μυστική ζωή των δέντρων, για να μείνετε άφωνοι με τον τρόπο που επικοινωνούν τα δέντρα μεταξύ τους, τον τρόπο που προστατεύουν τα υπόλοιπα δέντρα από τους εχθρούς. Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι μετά από την ανάγνωση των βιβλίων αυτών θα βλέπετε τα δέντρα με ένα εντελώς διαφορετικό μάτι. Οι Κορυφές της ζωής θα γίνουν σειρά από τους παραγωγούς του Game of Thrones.

δέντρα
Photo by Reinis Birznieks on Unsplash

Οι κορυφές της ζωής του Ρίτσαρντ Πάουερς – Pulitzer 2019

«Στην αρχή δεν υπήρχε τίποτα. Έπειτα υπήρχαν τα πάντα.

Κι ύστερα, σ’ ένα πάρκο πάνω από μια πόλη της Δύσης μετά το σούρουπο, βρέχει μηνύματα από τον αέρα.

Μια γυναίκα κάθεται στο έδαφος, ακουμπώντας σ’ ένα πεύκο. Ο φλοιός του πιέζει την πλάτη της, σκληρός όπως η ζωή. Οι βελόνες του αρωματίζουν τον αέρα και μια δύναμη βουίζει στην καρδιά του δάσους. Τα αυτιά της αφουγκράζονται τις χαμηλότερες συχνότητες. Το δέντρο λέει πράγματα, με λέξεις πριν από τις λέξεις.

Οι κορυφές της ζωής
Μετάφραση Βασιλική Πολίτη
Εξώφυλλο Κατερίνα Χαδουλού
Εκδόσεις Διάπλαση

Λέει: Ο ήλιος και το νερό είναι ερωτήματα που αιώνια θα αξίζουν απάντηση.
Λέει: Κάθε κομμάτι γης πρέπει να το πιάσεις με διαφορετικό τρόπο. Υπάρχουν περισσότεροι τρόποι ν’ απλώσεις κλαδιά απ’ όσους θα βρει ποτέ ένας κέδρος. Μπορεί κάτι να ταξιδέψει παντού απλά μένοντας ακίνητο.

Ακριβώς αυτό κάνει η γυναίκα. Καλεί τη βροχή να πέσει γύρω της σαν σπόρια.

Η κουβέντα έχει φουντώσει απόψε. Οι κόμποι των άλνων μιλούν για περασμένες καταστροφές. Ακίδες χλωμών λουλουδιών καστανιάς τινάζουν τη γύρη τους∙ σύντομα θα γίνουν αγκαθωτοί καρποί. Οι λεύκες επαναλαμβάνουν τα κουτσομπολιά του ανέμου. Οι λωτιές και οι καρυδιές δείχνουν τα αγαθά τους και οι σουρβιές τα σκούρα κόκκινα τσαμπιά τους. Αρχαίες βελανιδιές κυματίζουν τα κλαδιά τους προφητεύοντας τον καιρό. Τα εκατοντάδες είδη κράταιγου γελούν που είναι αναγκασμένα να μοιράζονται το ίδιο όνομα. Οι δάφνες επιμένουν ως ακόμα και ο θάνατος δεν είναι κάτι για το οποίο αξίζει να χάνει κανείς τον ύπνο του».

Εννέα είναι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου και πολλές οι μικροϊοστορίες αυτών και των οικογενειών τους στα βάθη των δεκαετιών. Ο Νίκολας Χουλ, η Μίμι Μα, ο Άνταμ Άπιτς, ο Ρέι Μπρίνκμαν και η Ντόροθι Καζέιλι, ο Ντάγκλας Πάβλιτσεκ, ο Νίλεϊ Μέτα, η Πατρίσια Γουέστερφορντ και η Ολίβια Βάντεργκριφ είναι οι ήρωές μας, οι οποίοι, ερήμην τους, μεγαλώνουν, ωριμάζουν και με τη βοήθεια των δέντρων (ναι, καλά ακούσατε), με τη βοήθεια των δέντρων και τα μηνύματα που αυτά τους μεταφέρουν οδηγούνται και οδηγούν τον κόσμο εκεί που τα δέντρα επιθυμούν. Άλλος θα κωδικοποιήσει τα μηνύματα των δασών μέσα από τον προγραμματισμό, άλλη θα συγγράψει ένα βιβλίο για τη ζωή των δέντρων και θα ταράξει την επιστήμη, άλλη θα πεθάνει από ηλεκτροπληξία και θα επανέλθει στη ζωή με τη μοναδική ικανότητα να ακούει τα δέντρα και θα γίνει ακτιβίστρια. Όλοι με τον σκοπό τους τον καθοριζόμενο από τα δέντρα, που δεν είναι άλλος από τη σωτηρία τους μέσα από τη σωτηρία των δέντρων, τα οποία δημιουργούν και θα δημιουργούν στα βάθη των αιώνων.

«Πιάνει το τρεμάμενο χέρι του στο σκοτάδι. Την κάνει να νιώθει καλά, όπως πρέπει να νιώθει μια ρίζα όταν βρίσκει, μετά από αιώνες, μια άλλη ρίζα για να τυλιχτεί γύρω της μες στο χώμα. Υπάρχουν εκατό χιλιάδες είδη αγάπης, που έχουν επινοηθεί ξεχωριστά, το καθένα πιο ιδιοφυές από το προηγούμενο, και όλα τους συνεχίζουν να δημιουργούν πράγματα»

O συγγραφέας

Γεννήθηκε στο Ιλινόις το 1957. Έχει σπουδάσει Φυσική. Έχει γράψει τα βιβλία: Three Farmers on Their Way to the Dance, Prisoner’s Dilemma, The Gold Bug Variations, Operation Wandering Soul (υποψήφιο για το National Book Award), Galatea 2.2, Gain, Plowing the Dark, The Time of Our Singing, 2003 (ελλ. έκδ. Ο καιρός των τραγουδιών μας, Eστία, 2006), The Echo Maker, 2006, που βραβεύτηκε με National Book Award (Ο ποταμός της μνήμης, Εστία, Generosity: An Enhancement, “Orfeo” (Ορφέας, Λιβάνης), The Overstory (Oι κορυφές της ζωής, Διάπλαση).

Έγραψαν για το βιβλίο:

  1. https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/14573-koryfes-zois
  2. http://no14me.blogspot.com/2020/03/richard-powers.html
  3. http://lesxianagnosisbiblioudegas.blogspot.com/2020/07/powers-richard-overstory.html
  4. https://www.bookfeed.gr/2020/04/08/ritsarnt-paoyers-oi-koryfes-tis-zois-ekdoseis-diaplasi/

Eξώφυλλα απ’ όλο τον κόσμο

The-Overstory
The-Overstory
The-Overstory
δάση
Photo by Olena Sergienko on Unsplash

Η μυστική ζωή των δέντρων του Peter Wohlleben

Η μυστική ζωή των δέντρων
Mετάφραση Γιώτα Λαγουδάκου Εξώφυλλο Βασιλική Εκδόσεις Πατάκη

Ο διακεκριμένος δασολόγος Peter Wohlleben μάς λέει, παραπέμποντας στις τελευταίες επιστημονικές έρευνες, ότι τα δέντρα επικοινωνούν μεταξύ τους τόσο μέσω των ριζών τους, όσο και μέσω χημικών ουσιών που εκλύουν, αισθάνονται πόνο, έχουν μνήμη, ερωτεύονται! Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από τα πολλά που αναφέρει ο συγγραφέας στο βιβλίο του, το οποίο προσωπικά με άφησε άφωνο:

Πριν από σαράντα χρόνια, οι επιστήμονες, παρατήρησαν στις σαβάνες της Αφρικής το εξής παράδοξο: είναι γνωστό ότι οι καμηλοπαρδάλεις τρώνε ακακίες. Οι ακακίες για να προφυλαχθούν αποθηκεύουν στα φύλλα τους μέσα σε λίγα λεπτά τοξικές ουσίες. Οι καμηλοπαρδάλεις αφήνουν τα δέντρα αυτά και προχωρούν για να βρουν τροφή όχι στις ακακίες που είναι δίπλα σε αυτές που «προφυλάχθηκαν», αλλά σε άλλες που βρίσκονταν εκατό μέτρα παρακάτω. Ο λόγος είναι ότι οι ακακίες που κινδύνευσαν να φαγωθούν απελευθέρωσαν ένα αέριο, το αιθυλένιο, προειδοποιώντας τις ακακίες που βρίσκονται κοντά τους για τον κίνδυνο και αυτές με τη σειρά τους προφυλάσσονται με τον ίδιο τρόπο! Αυτό το γνωρίζουν οι καμηλοπαρδάλεις και πηγαίνουν στα πιο απομακρυσμένα δέντρα ώστε να «προλάβουν» το προειδοποιητικό μήνυμα ή πηγαίνουν αντίθετα στη φορά του ανέμου για να βρουν ακακίες, στις οποίες το μήνυμα περί «επίθεσης» δεν έφτασε! Δεν ξέρω για σας αλλά εγώ εξεπλάγην. Και ήταν αυτό το παράδειγμα στην αρχή του βιβλίου που με έκανε να το διαβάσω μέσα σε μια μέρα. Εντυπωσιακό!
Καλή ανάγνωση!

O συγγραφέας

Γεννήθηκε το 1964 στη Βόννη και σπούδασε δασολογία, υπηρετώντας για πάνω από 20 χρόνια στη γερµανική Κρατική Υπηρεσία Διαχείρισης Δασών. Διευθύνει έναν δασικό οργανισµό στην περιοχή του Άιφελ με στόχο την αναγέννηση των παρθένων δασών. Η Μυστική ζωή των δέντρων µεταφράζεται σε περισσότερες από 35 γλώσσες και η αµερικανική έκδοσή του ανακηρύχθηκε βιβλίο της χρονιάς των ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων για το 2017. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και το βιβλίο του Η μυστική ζωή των ζώων.

Έγραψαν για το βιβλίο:

  1. https://www.fractalart.gr/i-mystiki-zwi-twn-dentrwn/
  2. https://www.tovima.gr/2018/06/22/books-ideas/ta-mystika-toy-dasoys-4/
δάση
Photo by LoboStudio Hamburg on Unsplash